kabinetHet kabinet is het bestuursorgaan waarin alle ministers en staatssecretarissen zitting hebben.
In principe is de zittingsduur van een kabinet 4 jaar. In de praktijk is die meestal korter. Dat wil zeggen, van een missionair kabinet. Zo’n kabinet is formeel volledig in functie. Het kan alle bevoegdheden gebruiken en alle beslissingen nemen. Een demissionair kabinet is formeel niet meer in functie. Het houdt zich alleen bezig met lopende zaken en neemt geen belangrijke en politiek gevoelige besluiten. Het is demissionair na een kabinetscrisis.

In Nederland is het kabinet bijna altijd een meerderheidskabinet. De deelnemende partijen hebben een meerderheid in de Tweede Kamer.

Heel soms hebben we in Nederland een minderheidskabinet. Dit heeft geen meerderheid in de Tweede Kamer. Om wetsvoorstellen door de Tweede Kamer te kunnen loodsen moet de oppositie te hulp schieten. Het komt voor dat een partij het kabinet gedoogsteun geeft. Dit houdt in dat die partij het kabinet steunt, maar er geen bewindslieden in heeft.

Een extraparlementair kabinet wordt gevormd zonder te kijken naar de verhouding waarop partijen zijn vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Het doet er niet toe of de deelnemende partijen een Kamermeerderheid hebben.

Een zakenkabinet bestaat uit bewindslieden van buiten de politiek. Ze zijn geen lid van een politieke partij.

Een bewindspersoon kan het kabinet tussentijds verlaten. Dit kan om allerlei redenen zijn. Denk aan de gezondheid, een andere baan of omdat de Eerste of Tweede Kamer het vertrouwen in die persoon heeft opgezegd. Is dat laatste het geval bij een minister, dan spreken we van een ministerscrisis. Treden meerdere bewindspersonen gelijktijdig af, dan vertrekt meestal het hele kabinet. Er is dan een kabinetscrisis. Met een lijmpoging probeert men soms het kabinet nog te redden. Mislukt die, dan komen er nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer.

ook interessant