De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn.
Raadsleden bepalen de belangrijkste punten van het beleid van de gemeente. Ze controleren of het college van burgemeester en wethouders (college van B&W) het beleid goed uitvoert. De leden van de gemeenteraad maken de begroting en controleren het financiële jaarverslag van de gemeente. Daarnaast hebben raadsleden ook de volgende taken:
- Contact met inwoners: Ieder gemeenteraadslid is een volksvertegenwoordiger. Een raadslid moet de inwoners vertegenwoordigen. Hij heeft contact met de bevolking om te weten wat er speelt. Zo kan hij bij het nemen van besluiten de belangen van de inwoners goed afwegen.
- Praktische zaken: Raadsleden behandelen ook veel praktische zaken in de gemeente, zoals verkeer, milieu, gezondheidszorg, cultuur en sport. De raad maakt ook algemene regels (verordeningen) waar inwoners van de gemeente zich aan moeten houden.
De raadsleden worden voor 4 jaar gekozen door de inwoners van de gemeente. Het aantal raadsleden is afhankelijk van het aantal inwoners. De kleinste gemeenten hebben 9 raadsleden. De grootste gemeenten (zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) hebben 45 raadsleden.