Oorlog is een gewapende strijd tussen minstens twee partijen. Die partijen kunnen staten (landen) zijn of volkeren. Hebben minstens twee etnische of religieuze groepen binnen één staat een gewapende strijd, dan spreken we van een burgeroorlog. Als meer grote, machtige landen over de hele wereld een gewapende strijd met elkaar voeren, dan noemen we dit een wereldoorlog.
Als er een oorlog uitbreekt moeten de strijdende partijen zich houden aan het internationale oorlogsrecht. Maar dit internationale oorlogsrecht wordt nogal eens geschonden. Volgens dat recht mogen partijen die in een conflict verwikkeld zijn ook niet zomaar opeens oorlog gaan voeren.
Zij moeten eerst alle denkbare diplomatieke mogelijkheden hebben gebruikt, voordat ze naar de wapens grijpen. Maar met die regel wordt in werkelijkheid nogal eens de hand gelicht.
Veel mensen – ook politici – vinden het woord ‘oorlog’ niet bepaald prettig om te horen. Daarom gebruiken ze nogal eens uitdrukkingen als ‘gewapend conflict’ of ‘speciale militaire operatie’. Die laatstgenoemde benaming gebruikt bijvoorbeeld de Russische president Poetin om daarmee de oorlog met Oekraïne aan te duiden.
Het verschijnsel oorlog is niet bepaald nieuw. Het is wetenschappelijk bewezen dat er al ongeveer 12.000 jaar geleden oorlog werd gevoerd. Dat waren oorlogen tussen verschillende stammen. Later waren het steeds vaker grote rijken die oorlog voerden, zoals bijvoorbeeld het Romeinse rijk. In de Middeleeuwen waren het ook vaak edelen die hun grondgebied door oorlog te voeren wilden uitbreidden, maar daarbij ook weer gebied kwijt konden raken. Weer later waren het steeds vaker landen die oorlog met elkaar voerden. Eén voorbeeld uit vele is de Frans-Duitse oorlog van 1870 en 1871.
In de 20e eeuw waren er, naast de twee wereldoorlogen, meerdere oorlogen tussen twee politieke en maatschappelijke systemen, met name de strijd van het kapitalisme tegen het communisme. De Vietnamoorlog is daar een voorbeeld van.
Er kan zelfs een oorlog gevoerd worden zonder wapengekletter. Dat wordt dan een Koude Oorlog genoemd. Daar was sprake van in de periode van 1945 tot 1991. De twee partijen die toen tegenover elkaar stonden, waren de VS met haar bondgenoten en de Sovjet-Unie met haar bondgenoten. Oftewel het kapitalistische systeem tegenover het toenmalige communistische systeem. De westerse landen en het huidige Rusland staan anno 2024 nog steeds op gespannen voet met elkaar, wat met name naar voren komt in de oorlog die Rusland nu in Oekraïne voert.