Tijdens de Duitse bezetting van Nederland, tussen 10 mei 1940 en 5 mei 1945, moesten vele tienduizenden mensen in Nederland huis en haard verlaten en gedurende korte of langere tijd elders worden ondergebracht. Soms vonden ze na terugkomst hun woning en andere bezittingen min of meer in de oorspronkelijke staat terug en konden ze hun leven van voor hun evacuatie hervatten. Voor anderen bleek dat ze alles kwijt geraakt waren of konden of wilden helemaal niet meer naar hun oorspronkelijke woonplek terug.
Deze evacuaties vonden plaats aan het begin van de bezettingstijd, tijdens de aanleg van de Atlantikwall door de Duitsers en als nasleep van operatie Market Garden in september 1944 toen de Geallieerden vergeefs probeerden Arnhem op het Duitse leger te veroveren.