Pagina 8 van 14
Propaganda in de parktijk: bekijk onderstaande vier affiches*. Bij elke affiche zijn twee of meer propagandatechnieken gebruikt.
* © De affiches zijn ontleend aan Erfgoed-project/Beeldbank WOII
 |
| • A: het aanvoeren van een eerlijk argument. De man staat op de voorgrond, de vrouw staat op de achtergrond, de vrouw zorgt voor het kind. Het gebruik van het (toenmalig) rollenpatroon wekt vertrouwen. • B: interpretatie. De woorden ‘zorg’ en ‘toekomst’ in de zin ‘zorg voor het volk en zijn toekomst' zijn interpretabel. • I: korte en bondige tekst. ‘Nationaal-socialisme is zorg voor het volk en zijn toekomst’. • N: wij-zij denken. De propagandist doet zich voor als iemand van het gewone volk, met dezelfde zorgen, dezelfde lasten, dezelfde mening. • Q: kleur. De kleur oranje roept een vredig gevoel op, alsof de afgebeelde personen zich in het (zon)licht bevinden. • R: mediatechniek. Je kijkt van onderaf omhoog naar een glimlachende man die je het gevoel geeft dat het bij hem wel goed zit (en daarmee ook bij het nationaalsocialisme). |
 |
| • I: korte en bondige tekst. ‘Anglo-Amerikaanse oorlogvoering’, geen verdere tekst nodig (in die tijd wist iedere Nederlander dat de geallieerden per vergissing de stad Nijmegen hadden gebombardeerd). • H: bangmakerij (voor herhaling). • Q: kleur. De kleur rood voor gevaar (brand en een groot rood kruis door het silhouet van Nijmegen). |
 |
| • B: interpretatie. Het woord ‘steeds’ in de zin ‘Steeds dezelfde vijand!’ is interpretabel. • F: negatieve associatie. Het woord ‘vijand’ in de zin ‘Steeds dezelfde vijand!’ laat mensen automatisch een negatieve link leggen met het onderwerp van de boodschap. • I: korte en bondige tekst. ‘Steeds dezelfde vijand! 1673-1943’ en ‘Strijdt met ons mede!’. • J: de gebiedende vorm. ‘Strijdt (met ons mede)’. • L: mensen motiveren om met de groep mee te doen. Het woord ‘ons’ in de zin ‘Strijdt met ons mede!’ doet een beroep op het groepsgevoel. • P: het gebruik van symbolen. In 1673 is de Derde Engels-Nederlandse Oorlog waarin Michiel de Ruijter met zijn vloot een belangrijke zeeslag wint. Het Nederlandse zeilschip (1673) strijdt zij aan zij met het moderne Duitse oorlogsschip (1943). Ook de vlaggen zijn een duidelijk symbool: de Nederlandse vlag gaat de strijd aan met de gescheurde Engelse vlag. • Q: kleur. De kleur rood, waarin de zin ‘Strijdt met ons mede!’ is afgedrukt, hitst op. |
 |
| • B: interpretatie. Het woord ‘waarachtig’ in de zin ‘Toont u een waarachtig Nederlander’ is interpretabel. • I: korte en bondige tekst. ‘Toont u een waarachtig Nederlander’ en ‘Meldt u aan bij de Waffen-SS’. • J: de gebiedende vorm. ‘Toont (u een waarachtig Nederlander)’ en ‘Meldt (u aan bij de Waffen-SS)’. • L: beroep doen op iemands waarden. Het woord ‘waarachtig’ in de zin ‘Toont u een waarachtig Nederlander’ doet een beroep op het gevoel voor rechtvaardigheid. • P: het gebruik van symbolen. In dit geval twee typische Nederlandse symbolen: onze zeeheld Michiel de Ruijter en de zeeschepen waarmee in 1673 grote successen werden gevierd. |