Pagina 6 van 14
Een boodschap kent twee aspecten: de inhoud van de boodschap en de wijze waarop de boodschap wordt uitgebracht. Stel je bent propagandist, welke technieken staan je dan ter beschikking?
We kijken eerst naar de inhoud van je boodschap:
De eenvoudigste vorm van propaganda is het aanvoeren van een eerlijk argument. Mensen komen dan zelf tot een besluit.- Je kunt gebruikmaken van interpretatie. Bij interpretatie kunnen woorden op verschillende manieren worden uitgelegd. Denk bijvoorbeeld aan ‘normen en waarden’, ‘streng asielbeleid’, ‘transparantie’: iedereen kan hieraan een andere uitleg geven, waardoor je boodschap altijd juist lijkt.
- In plaats van woorden die ruw of kwetsend zijn, kun je verzachtende of verhullende woorden gebruiken (eufemismen). Met eufemismen kun je de inhoud van je boodschap verhullen, verzachten of mooier te brengen dan hij is. Bijvoorbeeld door te stellen dat iemand ‘werkzoekend’ is in plaats van ‘werkloos’, of dat iemand is ‘heengegaan’ in plaats van dat hij is gestorven.
- Trucs kunnen helpen om andermans impact te verzwakken. Denk bijvoorbeeld aan het verspreiden van een gerucht of het afkorten van namen. Zo kun je de achternaam van een opponent afkorten tot een letter, waardoor deze een misdadiger lijkt.
- Door misleiding (bedrog) kun je mensen kan laten instemmen met een bepaald idee. Het misleiden van mensen is een techniek die veel in oorlogstijd is (en wordt) gebruikt. De toepassing komt eveneens voor in samenlevingen zonder vrije media die de leugen zouden kunnen ontdekken en onthullen.
- Wat je ook kunt doen, is gebruikmaken van negatieve associatie. Negatieve associatie heeft tot doel om de mensen automatisch een link te laten leggen met een negatief aspect, nog voordat zij rationeel nadenken. Dat doe je door een slechte naam te koppelen aan het onderwerp dat je wilt zwartmaken, en wel op zo’n manier dat er al afkeur bestaat nog voordat het onderwerp is geanalyseerd. Afkeurende aanduidingen zijn woorden als ‘heks’, ‘terrorist’ en ‘woekerpolis’.
Het is ook mogelijk om betekenissen aan een boodschap te geven door het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden, die een negatieve gevoelswaarde hebben. Zo kunnen ‘extreem’ en ‘ingrijpend’ hetzelfde betekenen, maar heeft ‘extreem’ een veel negatievere klank. - Verder is er nog de mogelijkheid om regelrecht te liegen. Mensen geloven grove leugens soms eerder dan kleine. Dit is het geval wanneer het in je doelgroep eenvoudigweg niet opkomt dat je in staat bent om een grote leugen te verkondigen.
- Met bangmakerij ten slotte kun je inspelen op angsten die onder je publiek leven.