Joods en doof - bron: de wereld bleef doof

 
In het Hortusplantsoen in Amsterdam is in oktober 2010 een monument onthuld ter nagedachtenis aan de dove joodse slachtoffers van het naziregime. Een symbolische plek: tegenover het Hortusplantsoen zat de voormalige dovenschool waar Duitsers in de Tweede Wereldoorlog dove joden bij elkaar brachten voor transport naar de concentratiekampen.

Een andere plek van waaruit joodse doven werden weggevoerd is De Joods Invalide aan het Weesperplein in Amsterdam. Op 13 maart 1943 werden alle Joodse bejaarden, lichamelijk gehandicapten en doven bijeen gedreven en op transport gezet. Deze ontruiming ging met veel geweld gepaard; een ooggetuige zag hoe bejaarde patiënten de trappen van het gebouw werden afgesmeten.

tweemonumenten

Hoeveel dove joden in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd naar de concentratiekampen is niet precies duidelijk, omdat dat niet werd vastgelegd. De zegsman van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) zegt dat zijn organisatie niet weet hoe groot deze groep zal zijn geweest: "Joods-zijn werd wel opgenomen in het bevolkingsregister, maar doofheid niet." De stichting DovenShoah probeert zoveel mogelijk verhalen van dove joodse overledenen te achterhalen en te documenteren.

Op de website van Dovenshoah worden de namen van zo'n 200 dove slachtoffers genoemd, maar dat is maar een fractie van het totaal. Naar schatting telt Amsterdam alleen al 900 dove slachtoffers, voor heel Nederland is dat niet te becijferen.

Voor zover bekend is het initiatief van DovenShoah het eerste monument ter wereld om deze specifieke groep te herdenken. Het figuratieve beeld is ontworpen door Truus Menger (85), voormalig verzetsstrijdster en maker van meerdere oorlogsmonumenten.

 

verwante lessen

Login Form