1995 - Srebrenica - bron: vredesmissies


Vredesmissies van de Verenigde Naties zijn het werkterrein van het Department of Peace Keeping Operations, DPKO. Die organisatie wordt ondersteund door de VN-lidstaten en de secretaris-generaal van de Verenigde Naties.

De eerste vredesmacht van de VN werd in 1948 opgericht. Dat was de United Nations Truce Supervision Organization UNTSO. Soldaten van die vredesmacht werden in het Midden-Oosten gelegerd om toezicht te houden op naleving van een overeenkomst tussen Israël en diens buurlanden. Die hadden net oorlog tegen elkaar gevoerd. De UNTSO moest toezicht houden en rapporteren. Dat toezicht houden deden ze vaak met verrekijkers vanuit observatieposten.

vn helmDaarna volgden vele tientallen andere VN-vredesmissies over de hele wereld, elk met een eigen naam en een afkorting daarvan. Veel afkortingen van VN- vredesmissies beginnen met UN (UNIFIL, UNAMID), dat staat voor ‘United Nations’. Soms is ook de naam van een of meer landen in de naam en de afkorting verwerkt. Een voorbeeld hiervan is UNMEE en voluit United Nations Mission for Ethiopia and Eritrea.

Steeds als de VN een vredesmissie op touw zet, vraagt ze een aantal van haar lidstaten om soldaten te sturen voor de vredesmacht. Die dragen tijdens hun missie een blauwe helm, om herkenbaar te zijn als lid van de vredesmacht. Daarom worden ze ook wel blauwhelmen genoemd.

Tijdens de Suezcrisis van 1956 kwam de Canadese diplomaat Lester Bowles Pearson met het idee dat de VN gewapende troepen zou sturen, om er zeker van te zijn dat alle partijen zich zouden houden aan afspraken, die zijn gemaakt om een conflict te beheersen, een staakt-het-vuren bijvoorbeeld.

Dat idee werd voor het eerst in 1957 in praktijk gebracht om de Suezcrisis te helpen oplossen. Toen hielpen gewapende blauwhelmen uit meerdere VN-lidstaten de vrede bewaren rond het Suezkanaal.

In 1960 werd dit idee op grotere schaal toegepast tijdens de vredesmissie UNOC in Congo. Op het hoogtepunt van de missie bestond die gewapende macht uit 20.000 militairen. Deze missie liet zien dat blauwhelmen groot gevaar lopen als ze in een oorlogsgebied optreden om er stabiliteit te brengen. Gedurende de activiteiten van UNOC sneuvelden 250 VN-militairen. Ook tijdens latere VN-missies zijn er blauwhelmen omgekomen.

In 1988 kreeg de VN-vredesmacht de Nobelprijs voor de Vrede voor haar bijdrage aan het streven van de VN om oorlog als middel om conflicten te beslechten, de wereld uit te helpen.

Toen in 1991 de Sovjet-Unie werd opgeheven, kwam een einde aan de Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en hun bondgenoten enerzijds en de Sovjet-Unie en haar bondgenoten anderzijds. Sindsdien heeft de VN vaker een vredesmissie uitgevoerd dan ervoor.

Eerst traden de VN alleen op bij conflicten tussen landen, daarna steeds vaker bij conflicten binnen een land, bijvoorbeeld bij een burgeroorlog.

Ook moesten blauwhelmen steeds meer andere taken uitvoeren, zoals hulp bieden bij het opzetten van een betrouwbaar bestuur, bij het reorganiseren van de politie en het leger van een land, bij het toezicht houden bij verkiezingen, en ook bij het ontwapenen van strijdende partijen. Daarbij kregen en krijgen blauwhelmen hulp van allerlei deskundigen.

 

verwante lessen

Login Form