Cuba was in 1959 bondgenoot geworden van de Sovjet-Unie nadat Fidel Castro er aan de macht kwam en er een communistisch bewind vestigde. De raketten die er al stonden konden de VS en andere landen op het westelijk halfrond bereiken. De regering van de VS eiste dat de Sovjet-Unie die raketten weer weghaalde. Ook dreigde de Amerikaanse marine de Sovjetschepen, die naar Cuba voeren, tegen te houden.
Een Russisch schip op weg naar Cuba; wat is er op het dek te zien, dat vroegen de Amerikanen zich af
De Sovjet-Unie rechtvaardigde de plaatsing van raketten op Cuba, door erop te wijzen dat de VS in Italië en Turkije rakketten had geplaatst die kernwapens naar de Sovjet-Unie konden bereiken. Bovendien vonden de Sovjets dat ze Cuba dienden te verdedigen tegen Amerikaanse vijandelijkheden.
Een jaar eerder hadden Cubaanse ballingen met Amerikaanse steun vergeefs geprobeerd om Cuba binnen te vallen om het Castroregime af te zetten. Die mislukte invasie staat bekend als het Varkensbaai-incident.
De regering van de Sovjet-Unie besloot de schepen met raketten om te laten keren en beloofde de VS de al geplaatste raketten uit Cuba weg te halen. In ruil hiervoor beloofden de VS Cuba niet meer aan te vallen. Hiermee werd de dreiging van een atoomoorlog afgewend.
Daarna lieten beide rivalen zien dat ze niet nog een confrontatie met elkaar wilden hebben die uit kon lopen op een atoomoorlog. Ze wilden hun wapenwedloop afremmen en stoppen. Ze besloten samen geen bovengrondse kernproeven meer uit te voeren, maar uitsluitend ondergronds. Hiertoe sloten ze in 1963 de Limited Test Ban Treaty. Ook Groot-Brittannië tekende dit verdrag. Verder legden de regeringen van de VS en de Sovjet-Unie een speciale telefoonverbinding aan tussen het Witte Huis en het Kremlin, de zogenaamde Hotline. Die kon worden gebruikt voor spoedoverleg door beide regeringen, als er weer een gevaarlijke crisis zou ontstaan tussen de beide mogendheden. Tenslotte sloten de twee mogendheden na jaren van onderhandelen verdragen met elkaar om hun wapenwedloop, die nog steeds doorging, af te remmen en te stoppen. Dat waren bijvoorbeeld de SALT I en SALT II. SALT staat voor Strategic Arms Limitation Talks. Volgens deze verdragen zouden hun arsenaal aan nucleaire wapens aan een specifiek maximum worden gebonden.
De Koude Oorlog was pas afgelopen toen de Sovjet-Unie in 1991 uit elkaar viel.
Maar na 2000 raakten de VS en Rusland, nog steeds de twee landen met de meeste kernwapens, steeds meer met elkaar in conflict. Wapenverdragen die de toenmalige Sovjet-Unie met de VS hadden gesloten, dreigen te verlopen of te worden opgezegd. Wel proberen beide landen nog steeds afspraken te maken om hun arsenaal aan kernwapens niet groter de laten worden en zo mogelijk te verkleinen.