Verwoestijning - bron: oorzaken en oplossingen

 
Verwoestijning is het gevolg van vele factoren. Het is een wisselwerking tussen natuurlijke processen en het gebruik van de grond door de mens. Oorzaken zijn:

  • Opwarming van de aarde. Door de opwarming van de aarde, voornamelijk door de mens veroorzaakt, is de verdamping groter en bevatten rivieren en ondergrondse bronnen minder water.
  • Monocultuur. Door monoculturen, het verbouwen van één enkel gewas gedurende vele jaren, raakt de bodem uitgeput.
  • Overbeweiding. Een woestijn wordt meestal begrensd door de woestijnsteppe, een gebied dat zeer kwetsbaar is voor overbeweiding. De begroeiing wordt vernield, doordat het vee gras en struiken sneller opeet dan dat die aangroeit. Dat gebeurt als er te weinig plekken zijn om vee te laten grazen, waar deze vegetatie zich wel snel kan herstellen of als er teveel dieren op hetzelfde stuk grond grazen.
  • Houtkap. Veel bewoners van droge gebieden kappen de weinige begroeiing die er is. Ze hebben het hout nodig om eten te koken.

Om verwoestijning tegen te gaan kunnen gelijktijdig verschillende maatregelen worden genomen. De belangrijkste zijn:

  • Het aantal dieren dat op hetzelfde gebied graast, zover terugbrengen dat de vegetatie op het terrein niet sneller wordt opgevreten dan dat die aangroeit.
  • Het aanleggen van 'kralen': 'Kralen' zijn weilanden met een hek eromheen. De dieren kunnen niet meer vrij rondlopen. Op zo'n manier voorkomt men dat jonge plantjes en boompjes al worden opgegeten voor ze groot zijn.
    tegengaanontbossing
  • Het tegengaan van ontbossing. Veel mensen in droge gebieden gebruiken de bomen als brandhout en kappen stukken bos voor landbouwgrond. Het verbieden van houtkap is geen oplossing, tenzij mensen de beschikking krijgen over andere manieren om energie op te wekken, zoals met kooktoestellen die op warmte uit zonlicht werken. Een tussenoplossing is dat mensen de beschikking krijgen over houtkachels die efficiënter werken, waardoor ze minder bandhout nodig hebben.
  • Planten van nieuwe bossen. Over de hele wereld is men in gebieden die door woestijnvorming bedreigd worden bezig met herbeplanting. Bomen hebben verschillende functies. Boomgordels breken de wind waardoor de winderosie vermindert. Ze houden met hun wortels de grond langer vochtig en voorkomen met die wortels dat de grond wegwaait of wegspoelt. Ze leveren voedsel voor mens en dier. Ten slotte nemen nieuwe bossen het broeikasgas CO2 op uit de dampkring van de aarde en houden het kortere of langere tijd vast.

Hierdoor wordt het broeikaseffect in de dampkring minder, zodat de opwarming van de aarde wordt afgeremd.

  • Betere opslagmogelijkheden. Veel voedsel dat is opgeslagen, gaat verloren doordat dieren ervan vreten of door bederf. Dat is te ondervangen door de bouw van goede silo’s. Hierdoor wordt het makkelijker om voorraden voedsel aan te houden en daarmee de jaren door te komen waarin door droogte de oogst tegenvalt en dus niet voldoende voedsel oplevert.
  • Betere landbouwmethodes.

Door het toepassen van traditionele landbouwmethodes als wisselbouw (om beurten stukken grond een jaar lang onbebouwd laten) krijgt de grond tijd om te herstellen. De kans op roofbouw wordt dan een stuk kleiner.

  • Nieuwe gewassen. Gewassen zoals bepaalde graansoorten, limabonen en pompoenen blijken goed tegen de droogte te kunnen. De landbouwuniversiteit van Wageningen kweekt nieuwe rassen van landbouwgewassen die beter bestand zijn tegen droogte. Door het verbouwen van verschillende gewassen naast elkaar, is de kans op een totale misoogst kleiner.
  • Verbeteren van de landbouwgewassen. Verbetering van de traditionele gewassen, zoals sorghum en gierst kunnen de opbrengst vergroten. Sorghum en gierst zijn beide planten die goed tegen de droogte kunnen.

Gedeeltelijk ontleend aan: ‘Waarom groeien de woestijnen?’, op https://www.leerwiki.nl/wetenschap/biologie/ecologie/milieu/10947/waarom-groeien-de-woestijnen/

 

verwante lessen

Login Form