Sinds de stichting van de staat Israël in 1948 is het oorspronkelijke land Palestina verdeeld in gebieden waar Palestijnen wonen en het gebied dat ingenomen wordt door Israël.
De rode gebieden zijn de Palestijnse gebieden binnen Israël
Vanaf 1967 zijn er Israëli’s gaan wonen in de Palestijnse gebieden, al mag dat vanaf 2005 niet meer in de Gazastrook. Die Israëli’s noemen zich ‘kolonisten’ en de plekken waar ze in gemeenschappen bij elkaar wonen heten ‘nederzettingen’.
Wat bezielt deze Israëli’s om tussen Palestijnen te gaan wonen? En waarom vormen ze een obstakel voor het oplossen van het conflict tussen Israëli’s en Palestijnen, dat meermaals is ontaard in een oorlog?
Over deze twee vragen draait deze les.
Om uit te zoeken hoe het precies zit, zoeken jullie antwoord op de volgende vragen:
- Waarom vestigen zich Israëli’s in Palestijns gebied?
- Wat bedoelen deze kolonisten met ‘Groot-Israël’?
- Waardoor kwam in 1967 de trek van Israëlische kolonisten naar Palestijnse gebieden op gang?
- Welke rol speelde en speelt de Israëlische regering bij de trek van Israëlische kolonisten naar Palestijnse gebieden en bij het in stand houden van hun nederzettingen?
- Waarom mochten er vanaf 2005 geen Israëlische kolonisten meer wonen in de Gazastrook?
- Waarom vormt voor en na 2005 de omgang van de Israëlische regering met de kolonisten een groot obstakel om te komen tot een vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen waarbij aan de wensen van beide partijen wordt voldaan?
De les wordt afgesloten met een discussie. Die gaat over de vraag of het voormalige Palestina dan maar een federale staat moet worden met een Israëlische en een Palestijnse deelstaat, waarin iedereen zelf mag bepalen in welke deelstaat hij of zij gaat wonen.
Zou dat een goede oplossing zijn voor het allang slepende conflict tussen Israël en de Palestijnen over landbezit en zelfbestuur?
Voor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd.
Kijk eerst naar de video in Bron: Nederzettingen.
Neem daarna samen met twee klasgenoten de andere bronnen door. Daar krijg je 30 minuten de tijd voor.
Ter afsluiting van de les houden jullie een discussie. Bepaal met elkaar of een federale staat zoals omschreven in Opdracht een goede oplossing is voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen en hoe groot de kans is dat deze oplossing een keer werkelijkheid wordt.
Kijk naar dit fragment van de YouTubevideo uit 2018 (met toen President Trump van de VS aan de macht): ‘’Nederzettingen grootste obstakel voor vrede tussen Israël en Palestijnen’:
Na een lange ballingschap in Egypte keerden de joden onder leiding van Mozes terug naar hun land van oorsprong. Dat waren de gebieden Judea, Samaria en Galilea. Daar woonden toen de Filistijnen. Nadat de joden de Filistijnen uit deze gebieden hadden verdreven, richtten ze rond 1000 v. Chr. het koninkrijk Israël op. De Filistijnen gingen op in andere volken
Vlak voor het begin van de christelijke jaartelling werd het grondgebied van de joden ingelijfd door het Romeinse Rijk. Al voordat dit gebeurde, maar vooral daarna, trokken er steeds meer joden weg uit het gebied naar Afrika, Europa en naar delen van Azië. Uiteindelijk bleef er in het genoemde gebied een kleine groep bewoners over. We noemen deze bewoners nu Palestijnen.
Deze naam is afgeleid van de naam die de Romeinen aan hun gebied gaven, Palestina.
Op onderstaande landkaart zie je waar het koninkrijk Israël lag. Vergelijk deze landkaart met de landkaart in de inleiding van de les.
Kijk naar dit fragment van YouTube, waarin wordt uitgelegd hoe het conflict tussen Israëliers en Plaestijnen is ontstaan:
Als je een Israëli vraagt hoe groot zijn land eigenlijk moet zijn, heb je grote kans dat hij of zij zegt: “het grondgebied van de staat Israël en de Palestijnse gebieden.” Dat is dan zijn omschrijving van wat aangeduid wordt als Groot-Israël of op zijn Hebreeuws: Eretz Israël.
Een andere gangbare omschrijving van Groot-Israël is het grondgebied van het Koninkrijk Israël.
Weer andere Israëli’s vinden dat Groot-Israël het gebied is tussen de Nijl en de Eufraat. Een deel van het huidige Irak zou er dan bij moeten horen.
De grenzen van Groot-Israël zoals sommige Israëli’s dat zien
Wat Israëli’s ook verstaan onder Groot-Israël, baseren ze op de geschiedenis van hun volk en wat de Hebreeuwse Bijbel hierover zegt.
"Het geweld van Israëlische kolonisten tegen Palestijnen op de bezette Westelijke Jordaanoever heeft in de afgelopen dagen (= in 2024) een ongekende piek bereikt. Hiermee wordt eens te meer onderstreept hoe dringend de illegale nederzettingen ontmanteld moeten worden. Er moet een einde komen aan Israëls bezetting van de Bezette Palestijnse Gebieden", dat schrijft Amnesty International.
Tussen 12 en 16 april 2024 voerden honderden Israëlische kolonisten een dodelijke aanval uit met gewelddadige invallen in Palestijnse dorpen op de Westelijke Jordaanoever. Het gaat om de dorpen al-Mughayyir, Duma, Deir Dibwan, Beitin en Aqraba. Bij deze aanvallen staken de kolonisten huizen, bomen en voertuigen in brand. Hierbij werden ten minste vier Palestijnen gedood door kolonisten of Israëlische strijdkrachten, onder wie de 17-jarige jongen Omar Hamed bij Ramallah. Bij Nablus-Abdulrahman zijn twee mannen doodgeschoten, Bani Fadel en Mohammed Bani Jami’.
Uit video’s die zijn gecontroleerd door het Crisis Evidence Lab van Amnesty International blijkt dat Israëlische troepen aanwezig waren en niet ingrepen tijdens aanvallen van kolonisten in Deir Dibwan, ten oosten van Ramallah. Getuigen vertelden Amnesty International ook dat leden van het Israëlische leger of deelnamen aan de aanvallen, of toekeken en het geweld niet tegenhielden in Aqrabas ten zuidoosten van Nablus en in Kufr Malik, ten noordoosten van Ramallah.
NU.nl laat op het website hoe kolonisten huizen van Palestijnen in brand steken. Klik daarvoor op onderstaande afbeelding:
Het gebied in het Midden-Oosten dat tot 1948 Palestina heette, is in de 20e en in de 21e eeuw het toneel geworden van een conflict tussen twee volken. Dat zijn de Palestijnen die er eeuwenlang hebben gewoond en de joden die, nadat in 1948 in dat gebied de staat Israël was gesticht, in steeds groter getale vanuit alle uithoeken van de wereld naar deze nieuwe staat verhuisden. De joden meenden dat zij het recht hadden om hier te gaan wonen omdat hun voorouders er in de oudheid hun thuisland hadden. Het conflict draaide en draait nog steeds om de verdeling van het gebied tussen beide volken en om het recht op een eigen soevereine staat.
In dit conflict spelen Israëli’s die vanaf 1967 in Palestijnse woongebieden nederzettingen stichten en die zich kolonisten noemen, de voornaamste rol.
Deze trek van kolonisten naar Palestijnse woongebieden maakt het namelijk steeds moeilijker om dit conflict zó op te lossen, dat aan de wensen van beide buurvolken wordt voldaan. Dat laat deze les zien.
Plan van aanpak
Voor deze les trekt u één lesuur uit.
Eerst laat u de klas de film zien in Bron: Nederzettingen. Trek daar 5 minuten voor uit
Daarna maakt u groepjes van drie leerlingen. Iedere groep bestudeert de overige bronnen in de les. Ruim er 30 minuten voor in.
Daarbij zoeken ze antwoord op de volgende vragen (zie Opdracht).
- Waarom vestigen zich Israëli’s in Palestijns gebied?
- Wat bedoelen deze kolonisten met ‘Groot-Israël’?
- Waardoor kwam in 1967 de trek van Israëlische kolonisten naar Palestijnse gebieden op gang?
- Welke rol speelde en speelt de Israëlische regering bij de trek van Israëlische kolonisten naar Palestijnse gebieden en bij het in stand houden van hun nederzettingen?
- Waarom mochten er vanaf 2005 geen Israëlische kolonisten meer wonen in de Gazastrook?
- Waarom vormt voor en na 2005 de omgang van de Israëlische regering met de kolonisten een obstakel voor het tot stand komen van een vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen, waarbij aan de wensen van beide partijen wordt voldaan?
Als die 30 minuten om zijn, houdt u met de leerlingen een discussie.
Daar trekt u de rest van de tijd voor uit.
U vraagt iedere groep te bepalen of ze het al of niet goede oplossing vinden voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen, als in het voormalige Palestina een federale staat wordt opgericht waarin alle burgers in die federale staat zelf mogen uitmaken in welke van de deelstaten ze gaan wonen.
De leerlingen proberen ook uit te maken in hoeverre een dergelijke federale staat een haalbare oplossing is voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen.
Uitwerking
Waarom vestigen zich Israëli’s in Palestijns gebied?:
Dat doen ze omdat ze ervan overtuigd zijn dat het hele gebied dat Palestina heette, het thuisland van de joden is geweest, toen het een koninkrijk was.
Dat koninkrijk werd gesticht rond 1000 v. Chr., na de uittocht van de joden uit Egypte.
Wat bedoelen deze kolonisten met ‘Groot-Israël’?:
Dat kan het grondgebied van het Koninkrijk Israël zijn, maar ook het hele gebied tussen de Nijl en de Eufraat. Het hangt af van aan wie je het vraagt.
Waardoor kwam in 1967 de trek van Israëlische kolonisten naar Palestijnse gebieden op gang?
Tussen 1948 en de Zesdaagse Oorlog in 1967 hoorden Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever bij Jordanië en was de Gazastrook Egyptisch grondgebied. Tijdens de oorlog veroverde Israël deze drie gebieden. Daardoor konden Israëlische kolonisten zich daar gaan vestigen.
Welke rol speelde en speelt de Israëlische regering bij de trek van Israëlische kolonisten naar Palestijnse gebieden en het in stand houden van hun nederzettingen?
De Israëlische regering gedoogde de trek van Israëli’s naar de drie Palestijnse gebieden en moedigde die zelfs aan. Ze gaf Israëlische burgers vaak toestemming om in die gebieden te gaan wonen. Daarbij moesten Palestijnen hun woningen en hun land opgeven en ergens anders gaan wonen. Op die manier zorgde de Israëlische regering ervoor dat er stukje bij beetje Palestijns gebied eigendom werd van Israëlische burgers. Dit gaat nog steeds door.
Ten slotte wordt het aantal kolonisten niet alleen steeds groter, ook vormen de nederzettingen met hun voorzieningen als ziekenhuizen en scholen en met goede verbindingen over land steeds meer een integraal onderdeel van de staat Israël. Dat is vooral te zien in het zuidelijke deel van de Westelijke Jordaanoever, dat onder rechtstreeks militair toezicht staat van Israël.
Waarom mochten er vanaf 2005 geen Israëlische kolonisten meer wonen in de Gazastrook?
In dat jaar droeg de Israëlische regering het bestuur van de Gazastrook over aan de Palestijnse Autoriteit dat in het leven is geroepen krachtens het Oslo-akkoord uit 1993 tussen Israël en de PLO. Dat was afgesproken tijdens vredesonderhandelingen die in 1993 uitmondden in de Akkoorden van Oslo.
Waarom vormt voor en na 2005 de omgang van de Israëlische regering met de kolonisten een obstakel voor het uitonderhandelen van een vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen waarbij aan wensen van beide partijen wordt tegemoetgekomen?
De Palestijnen zelf en ook de Arabische buurlanden van Israël vonden en vinden nog steeds dat de Israëlische regering op ongeoorloofde wijze steeds meer Palestijns gebied afpakt van de Palestijnen. Deze regeringen doet dat door de stichting en groei van nederzettingen van Israëlische kolonisten aan te moedigen. Het is een voorwaarde voor een duurzame vrede dat de regering hiermee stopt. Dat is ook het standpunt dat de Verenigde Naties.
Kerndoelen
36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan.
37. De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen en personen in hun tijd te plaatsen. De leerling leert hierbij over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken:
- de tijd van de wereldoorlogen (1900-1950)
- de tijd van televisie en computer (1950–heden).
De leerling leert daarbij in elk geval de relatie te leggen tussen de gebeurtenissen en ontwikkelingen in de 20e eeuw (waaronder de wereldoorlogen en de Holocaust), en hedendaagse ontwikkelingen. De vensters van de Canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.
39. De leerling leert een eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te presenteren.
40. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een tijdvak te vormen of antwoorden te vinden op vragen, en hij leert daarbij ook de eigen cultuurhistorische omgeving te betrekken.
- De leerlingen hebben gezien hoe Palestina is verdeeld geraakt tussen de staat Israël en de Palestijnse gebieden.
- De leerlingen kennen het begrip Groot-Israël
- De leerlingen kunnen aan de hand hiervan verklaren waarom Israëlische kolonisten zich in de Palestijnse gebieden vestigen in eigen nederzettingen.
- De leerlingen kunnen uitleggen waarom het ontstaan en groei van dergelijke nederzettingen een obstakel vormt voor een vredesregeling waarbij aan de wensen van beide partijen wordt tegemoetgekomen.
De leerlingen hebben de opdracht in de les goed gemaakt als de:
- de discussie laat zien dat de leerdoelen in de les zijn behaald;
- de argumenten die de panelleden gebruiken om hun mening te onderbouwen gebaseerd zijn op feitenkennis, en
- de leerlingen met respect voor elkaar en elkaars mening zijn omgegaan.