Van de inwoners van de Volksrepubliek China zijn veruit de meeste Han-Chinees. Zij vormen 92% van de bevolking. Ook in Hongkong en Taiwan wonen veel Han-Chinezen. Dat die Chinezen daar tot hetzelfde volk horen als de meeste Chinezen in de Volksrepubliek, merken ze steeds meer met een toenemend ongenoegen. In de Volksrepubliek worden mensen die geen Han-Chinees zijn, vaak gedwongen om als Han-Chinezen te leven.
Dit alles past in een regeringsbeleid dat al werd gevoerd lang voordat China in 1912 van keizerrijk tot republiek werd. Mensen met een andere cultuur dan die van de Han-Chinezen, werden aangespoord of gedwongen om de cultuur over te nemen van die Han-Chinese en trouw te zijn aan de landsregering. Dit noemen we assimilatie.
Han-Chinees koppel in traditionele kleding
Zal dat ertoe leiden dat er uiteindelijk één volk, de Han-Chinezen en één land, de Volksrepubliek China, zal zijn? Of zal dat niet gebeuren, te meer omdat westerse landen, de Verenigde Staten voorop, dat niet zullen accepteren?
Dat zoeken jullie uit en jullie doen zelf een prognose voor de drie landen/gebieden waar de meeste mensen Han-Chinees zijn.
Voor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd. Hiervan worden de eerste 30 minuten gebruikt voor werken in groepen en de overige 15 minuten voor een discussie.
Jullie beantwoorden de vraag in Opdracht door de bronnen in de les te raadplegen. Ga als volgt te werk: we maken drie groepen die ongeveer even groot zijn. Groep 1 raadpleegt de bron over Taiwan, groep 2 die over Hongkong en groep 3 die over de Oeigoeren.
Neem met je groepsgenoten de bron door die jullie gekozen hebben. Formuleer samen je prognose over wat er met Taiwan, Hongkong of de Oeigoeren zal gebeuren. Zal het beleid van assimilatie van de regering van de Volksrepubliek slagen of niet? Neem in die prognose mee dat er verzet is tegen wat er in die gebieden en met dat volk allemaal gebeurt.
Als jullie de prognose hebben opgesteld, kies dan een groepslid uit dat verslag uitbrengt over de opgestelde prognose.
De klas probeert daarna aan te geven of en hoe de prognoses van elkaar verschillen.
Lukt het niet om het hierover eens te worden, is dat niet erg. Ook correspondenten die voor een nieuwsmedium in China werken en andere mensen die veel van China en de Chinezen weten, denken er heel verschillend over.
Van twee landen, de Volksrepubliek China en Taiwan, beweren hun bestuurders dat ze het enige echte China zijn. De Verenigde Naties hebben Taiwan nooit als apart land erkend. Hoe dat zit, zie je in de Schooltv-video ‘Taiwan. Het land dat geen land is:
Lees ook dit artikel van de Universiteit Leiden van augustus 2022:
Spanningen tussen China en Taiwan: wat zit erachter?
Het was nog even spannend of de prominente Amerikaanse politicus Nancy Pelosi naar Taiwan zou afreizen. Maar afgelopen dinsdag kwam ze - tot groot ongenoegen van China - toch op bezoek. Azië-expert Casper Wits vertelt waarom China zo fel reageerde en wat het bezoek voor gevolgen kan hebben.
‘De Amerikaanse banden met Taiwan zijn heel gevoelig want elke vorm van erkenning van Taiwan is controversieel,’ zegt Wits. Om te begrijpen waarom het controversieel is, moeten we teruggaan naar de Chinese burgeroorlog tussen de communisten en nationalisten die eindigde in 1949. Die strijd werd gewonnen door de Chinese communisten en de nationalisten vluchtten naar Taiwan. Sindsdien bestaan er twee China’s: de Republiek China (Taiwan) en de Volksrepubliek China op het vasteland. ‘De Volksrepubliek China erkent Taiwan niet en ziet het land als een afvallige provincie. Taiwan functioneert als een onafhankelijke entiteit, maar zo wordt het niet erkend, want je mag alleen diplomatieke banden hebben met Beijing. Daarom ziet China het bezoek van een prominente politicus zoals Nancy Pelosi als een stap richting officiële erkenning van Taiwan of misschien zelfs als een verklaring van onafhankelijkheid.’
‘Taiwan is geen onbewoond eiland’
En waar de hele wereld met klamme handen naar het tafereel aan het kijken was, was de sfeer in Taiwan verrassend gemoedelijk, aldus Wits. ‘Taiwanezen zijn wel wat gewend. Ze worden al decennialang getreiterd en gepest door de Chinezen. Bovendien weten ze hun hele leven al dat een oorlog kan uitbreken,’ verklaart hij. ‘Een verenigd China met Taiwan is al decennialang een centraal punt voor de Chinese communistische partij. Wat Taiwanezen daar zelf van vinden, lijkt minder belangrijk te zijn.’
Juist dat vindt Wits kwalijk – ook hoe in het Westen naar de situatie gekeken wordt. ‘Het gaat uiteindelijk om de wil van het Taiwanese volk. We interpreteren het vooral als een conflict tussen de Verenigde Staten en China op hoog geopolitiek niveau. Daarmee lijkt het alsof we het over een onbewoond eiland hebben, maar Taiwan is een bruisende democratie van 23 miljoen mensen die hun eigen ideeën hebben. Als er een referendum zou zijn over de hereniging met China, zou er ongetwijfeld een ‘nee’ uitkomen.’
Daarom was het bezoek van Nancy Pelosi ook een belangrijk moment voor de Taiwanese regering. ‘Taiwanezen hechten erg aan hun democratie. Het bezoek is een teken dat de solidariteit van de democratische wereld met Taiwan groeit. Op die manier ziet de Taiwanese regering het als een teken van erkenning.’
Militair conflict?
Maar het is niet alleen rozengeur en maneschijn. Wits ziet het bezoek van Pelosi en de direct daaropvolgende militaire oefening van China als het begin van nog slechtere relaties tussen de landen. ‘Als je ziet waar de oefeningen plaatsvinden, zie je dat ze Taiwan eigenlijk bijna omsingelen. Het vasteland wil zo laten zien dat ze Taiwan kunnen afsluiten van de buitenwereld. Het is dus een agressieve reactie van China.’
Ondanks de agressiviteit denkt Wits dat het op de korte termijn hierbij zal blijven. Bewuste escalatie sluit hij in ieder geval uit. ‘Maar het is natuurlijk wel zo dat bij grootschalige militaire oefeningen dermate het territorium van de ander opzoeken de kans op een miscalculatie groot is. Als dat gebeurt moet de andere kant ook reageren en zo kan je in een vicieuze cirkel belanden. Maar een militair conflict is in niemands belang, dus alle betrokken partijen doen waarschijnlijk moeite om het niet zover te laten komen.’
Of we op de langere termijn een militair conflict tussen beide landen kunnen verwachten, is moeilijk te zeggen. ‘Zo zou een invasie van Taiwan enorme sancties voor China opleveren. De Chinese economie is daar nog niet op voorbereid. Ze zijn nu nog te afhankelijk van buitenlandse markten, maar zijn al bezig om hun economie meer sanctie-proof te maken,’ vertelt Wits. En gezien de grote rol die de Verenigde Staten in de kwestie spelen, zal het ook afhangen van welke president in het Witte Huis zit. ‘Amerika heeft de verantwoordelijkheid om defensieve wapens te leveren, zodat Taiwan zich kan verdedigen tegen China.’ Maar het is maar de vraag of de Verenigde Staten ook ten oorlog zou gaan om Taiwan te verdedigen. ‘De toekomst hangt dus van veel factoren af.’
Hongkong is een stadstaat die grenst aan de Volksrepubliek China. Tot 1997 was het een Britse kroonkolonie. Daarna werd het een deel van de Volksrepubliek China. Het Verenigd Koninkrijk en de Volksrepubliek hebben met elkaar afgesproken dat Hongkong tot 2047 zijn eigen staatsbestel en rechtspraak zou houden.
Maar aan die afspraak wordt getornd. Dat zie je in de Schooltv-video: ‘Protesten in Hongkong’:
Veel hebben deze protesten niet uitgehaald. De regering van Xi Jinping heeft steeds meer grip gekregen op het bestuur van Hongkong. Althans, dat vinden sommige Hongkongers en ook NOS-correspondent Garrie van Pinxteren:
In Hongkong zijn vijf belangrijke bestuurders vervangen. Volgens de hoogste bestuurder van de stad, Carrie Lam, is dat nodig om de wederopbouw van de economie na de coronacrisis in goede banen te kunnen leiden. Een van de vijf bestuurders is Patrick Nip. Die ging een paar dagen geleden door het stof nadat hij vraagtekens had geplaatst bij de grondwettelijke status van het bureau van de Chinese vertegenwoordiging in Hongkong.
China heeft het ontslag van de vijf bestuurders goedgekeurd. Dat veroorzaakt wantrouwen bij critici; die vrezen dat dit een nieuwe poging van Peking is om de greep op de autonome stadstaat te versterken. Maar Carrie Lam, de hoogste bestuurder van Hongkong, ontkent dat. Sommige bestuurders hebben wel een andere post in het stadsbestuur gekregen.
"Dat Peking de benoeming van nieuwe bestuurders in Hongkong goedkeurt, is heel gek. Daar gaat Peking formeel helemaal niet over. Maar Peking eist steeds meer invloed op over het binnenlands bestuur van Hongkong en Carrie Lam accepteert dat", zegt correspondent Garrie van Pinxteren. De beslissing kan volgens critici de onrust in Hongkong aanwakkeren. Na de hevige protesten van vorig jaar is het er de afgelopen maanden juist relatief rustig geweest.
Wel zijn zeker veertien prodemocratische activisten gearresteerd. Onder hen was de 81-jarige oprichter van de Democratische Partij van Hongkong. De groep was de straat op gegaan nadat een vertegenwoordiger van de Chinese regering in Hongkong had gezegd dat een aantal veiligheidswetten zou moeten worden doorgevoerd. Een van die wetten is bedoeld om de onafhankelijkheidsbeweging de kop in te drukken.
Volgens de autoriteiten waren de arrestanten betrokken bij de protesten van vorig jaar in de stad. Die zijn als illegaal bestempeld.
In de Volksrepubliek China zijn negen van de tien mensen Han-Chinees. De overige inwoners zijn dat niet. Die horen bij een ander volken dat deels of geheel binnen de landsgrenzen van de Volksrepubliek leven. Éen van die volken is dat van de Oeigoeren. Dat is een volk dat verwant is aan de Turken.
De meeste Oeigoeren wonen in de Chinese autonome regio Xinjian
Met ongeveer 12 miljoen personen vormen de Oeigoeren 45% van de bevolking van dit gebied. De Oeigoerse taal behoort tot de Turkse talen.
Tot begin twintigste eeuw bestond Oeigoer als etnisch begrip niet. De meeste historici zijn van opvatting dat de groep die nu Oeigoeren wordt genoemd, afstamt van een aantal volkeren, waaronder de oorspronkelijke Oeigoeren die in het gebied van het huidige Mongolië hebben gewoond.
Er zijn als gevolg van spanningen vanaf 1990 enkele tientallen aanslagen gepleegd door Oeigoerse organisaties, gevolgd door repressie van de Chinese overheid. De achtergrond en oorzaak van die spanningen hebben voor een deel te maken met beperkingen op religieus gebied. Personen in overheidsdienst kunnen geen islamitische kleding dragen. Personen onder de leeftijd van achttien jaar kunnen als individu geen gebedsdiensten in moskeeën bijwonen. Koranstudie is slechts toegestaan in daarvoor door de overheid bepaalde scholen.
Veel westerse waarnemers zien de toenemende migratie van Han-Chinezen in combinatie met ongelijke kansen op de arbeidsmarkt echter als de belangrijkste bron van spanning. Zowel Oeigoeren als Han-Chinezen leven in relatief gesloten etnische gemeenschappen en er is nauwelijks interactie tussen beide etnische groepen.
Er zijn enkele organisaties die streven naar onafhankelijkheid van het gebied. Wellicht sedert 2014, toen bij aanslagen van Oeigoerse militanten tientallen doden vielen, werden in Xinjiang meer en meer mensen opgesloten in gesloten centra, die volgens de autoriteiten “opleidingscentra” zijn, maar volgens Human Rights Watch neerkomen op interneringskampen. Het zou om honderdduizenden, mogelijk zelfs een miljoen of meer mensen gaan, vaak met een moslimachtergrond. In de kampen zouden de “geradicaliseerde inwoners de Chinese taal en wetgeving leren” en “de nodige vaardigheden krijgen aangeleerd om weer te kunnen integreren in de samenleving”.
Kijk naar de Schooltv-video ‘De Oeigoeren in China. Onderdrukt volk in heropvoedingskampen’:
De geschiedenis van China wordt mede gekenmerkt door een beleid van assimilatie van Chinese burgers op gebied van cultuur en nationale identiteit, zoals uitgedragen door de landelijke regering. Mensen die in China woonden, moesten zich voegen naar de Chinese cultuur en identiteit of werden er op zijn minst toe aangespoord. Of het nu Han-Chinezen zijn of een andere achtergrond hebben, dat deed er niet toe.
Dit beleid is ook zichtbaar na de stichting van de Volksrepubliek China in 1949. Maar dan niet alleen in de Volksrepubliek zelf, maar ook in twee gebieden daarbuiten waar veel Han-Chinezen wonen: Taiwan en Hongkong.
Zal die assimilatie zover doorgaan dat er uiteindelijk maar één volk van Chinezen zal zijn die leven zoals de huidige regering van de Volksrepubliek dat wil, of juist niet? Dat onderzoeken leerlingen in deze les.
Plan van aanpak
Voor deze les trekt u één lesuur uit.
De les bestaat uit twee delen:
1) Groepswerk. Ruim er 30 minuten voor in.
2) Discussie. Daar trekt u 15 minuten voor uit.
Groepswerk
U maakt drie groepen die ongeveer even groot zijn.
Groep 1 raadpleegt de bron over Taiwan, groep 2 die over Hongkong en groep 3 die over de Oeigoeren.
Iedere groep formuleert aan de hand van de bron die zij heeft bestudeerd een prognose over het wel of niet slagen van het door de regering van de Volksrepubliek China gevoerde beleid van assimilatie van het gebied of het volk. Het is wel zaak hierin rekening wordt gehouden met verzet dat van binnenuit en van buitenaf wordt gevoerd tegen dat beleid.
Discussie
Iedere groep wijst een lid aan die verslag doet van hun onderzoek. Dan probeert de klas als geheel antwoord te geven op de vraag of dat ene volk van model-Chinezen in dat ene land dat Volksrepubliek China heet, er al of niet komt.
Uitwerking
De inwoners van Hongkong en de Oeigoeren (een volk dat in de provincie Xinjiang woont) worden gedwongen om zich op politiek en cultureel gebied aan te passen. Het regeringsbeleid is gericht op volledige assimilatie van etnische en religieuze minderheden. Wel is er vanuit Hongkong groot verzet tegen dat beleid en wordt er vanuit landen buiten China actie gevoerd om de gedwongen assimilatie van de Oeigoeren een halt toe te roepen.
Voor Taiwan is het nog geen uitgemaakte zaak dat dit land deel zal uitmaken van de Volksrepubliek China en haar politieke systeem zal overnemen. Niet alleen is er binnenlands verzet tegen dat beleid, ook de Verenigde Staten en andere westerse landen willen zich daar allerminst bij neerleggen. Zelfs niet als de Volksrepubliek China Taiwan met militaire middelen aanvalt om zo het eiland tot eenwording met de Volksrepubliek te dwingen. Deskundigen zijn bang dat de kans dat dit laatste gebeurt groter is geworden sinds Rusland iets soortgelijks probeert te doen met een deel van het buurland Oekraïne.
Als de Volksrepubliek daadwerkelijk de aanval opent op Taiwan, is het evenwel de vraag of de Verenigde Staten en andere landen een oorlog durven riskeren door tussenbeide te komen.
Kerndoelen
36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan.
39. De leerling leert een eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te presenteren
- De leerlingen weten wat assimilatie is.
- De leerlingen hebben gezien dat China een eeuwenlange traditie van door de regering gevoerd assimilatiebeleid heeft.
- De regering kunnen een recent voorbeeld beschrijven van dit beleid binnen de landsgrenzen van he huidige China.
- De leerlingen kunnen aangeven op welke manier dit beleid nu wordt gevoerd ten aanzien van Hongkong en Taiwan en wat dat betekent voor de bewoners van deze twee gebieden.
- De leerlingen kunnen een met argumenten ondersteund oordeel geven.
De leerlingen hebben de opdracht in de les goed gemaakt als ze kunnen uitleggen:
- wat er momenteel gebeurt of mogelijk nog zal gebeuren met Hongkong en Taiwan, twee gebieden waar veel Chinezen wonen en met de Oeigoeren, een volk dat in China leeft en een eigen culturele identiteit heeft.
- dit kunnen verklaren aan de hand van beleid dat al vanaf de tijd van het keizerrijk door de Chinese regering wordt gevoerd.
- een met argumenten ondersteund oordeel kunnen geven over de kans van slagen van dit beleid ten aanzien van Taiwan, Hongkong en de Oeigoeren.