Tijdens de Tweede Wereldoorlog pleegden mensen in Nederland en in Nederlands-Indië verzet tegen de Duitse of Japanse bezetters. Van deze verzetsmensen zijn er een aantal beroemd geworden en gebleven. En andere juist niet.
Van het laatste is het meisje Coosje Ayal een voorbeeld. In Nederland is ze bij bijna niemand bekend als verzetsstrijder.
Wie was zij? Waar bestond haar verzet uit? En waar pleegde ze verzet in dit geal tegen de Japanse bezetter? En waarom kennen Molukkers die in Nederland wonen, haar misschien wel degelijk?
Dat onderzoeken leerlingen aan de hand van een korte reportage over haar en haar familie in Nederland en interviews die ze rond 2011/2012 heeft gegeven.
Aanpak
Eerst laat u de klas de YouTube-video in Bron: Bezet zien. Trek er 15 minuten vooruit.
Daarna maakt u zes groepen. Elke groep maakt een paneel voor een tentoonstelling over Coosje Ayal.
Laat iedere groep een van de volgende thema’s maken waar ze een paneel over maken:
- Bij welk volk hoort Coosje Ayal en waar woont dat volk woonde. Veel leden van het KNIL hebben dezelfde afkomst.
- Hoe kwam Coosje Ayal als meisje in de verzetsgroep terecht.
- Hoe vocht deze groep tegen de Japanse soldaten en welke rol speelde Coosje hierin.
- Enkele opmerkelijke gebeurtenissen die Coosje heeft meegemaakt.
- Hoe is het met de guerrillagroep en Coosje Ayal afgelopen.
- Ontwerp een gedenksteen of gedenkplaat voor Coosje Ayal.
Als iedereen klaar is, bekijkt en beoordeelt u de panelen en het ontwerp van de gedenksteen of de gedenkplaat voor Coosje Ayal.
Uitwerking
Coosje Ayal is in 1942 15 of 16 jaar oud. Over haar leeftijd zijn de bronnen die voor d eles gebruikt zijn het niet over eens. Ze zijn het er wel over eens dat ze vn Molukse afkomst is.
Ze is op bezoek bij haar oom en tante in Nederlands Nieuw-Guinea; haar oom was bestuursambtenaar. Na de oorlog treedt ze toe tot het Koninklijk Nederlands Indisch Leger en wordt er korporaal. Tijdens dat bezoek capituleren het KNIL en de ambtenaren in Nederlands Nieuw-Guinea. Haar oom en tante willen dat niet en sluiten zich bij de Groep Kokkelink aan die een guerrilla-oorlog in de jungle begint. De leden vande groep accepteren haar als volwaardige soldaat als ze kenbaar maakt dat ze zich niet als een meisje opstelt maar als militair.
Met haar groep zwerft ze 30 maanden lang in de jungle van Nederlands Nieuw-Guinea. De groep valt Japanse kampementen aan en weet zo'n 30 Japanners te doden. De Japanners jagen op de groep en die moet zich steeds verplaatsen. De groep splitste zich in tweeën om te voorkomen dat ze allemaal tegelijk konden worden opgepakt. Coosje leert in de jungle om karabijnen en handgranaten te gebruiken.
Tijdens haar bestaan als KNIL-soldaat in de jungle maakt ze enkele opmerkelijke dingen mee. Ze krijgt verschillende tropische ziektes (dysenterie, malaria, beriberi) en heeft ook te kamen met honger en dorst. Als het regent, vangen zij en haar medestrijders regenwater in hun handen op om op te drinken. Ook drinken ze water uit rivieren die ze oversteken. Ze eten alles wat ze tegen kwamen: vruchten, slangen, krokodillen en schildpadden en zelfs een keer een herdershond. Een keer vindt ze vruchten die ze aan haar strijders wil geven, maar die vruchtn blijken giftig te zijn. Ze worden ziek van die vruchte, maar gingen er niet aan dood.
Dat was niet de enige keer dat ze aan de dood ontsnapt. Op een dag raakt ze door ziekte en honger uitgeput en kan ze niet meer verder. De groep wil haar doden om te voorkomen dat ze door de Japanners wordt opgepakt en gemarteld om de positie van de groep te achterhalen. Haar oom geeft haar de tijd om enkele minuten te bidden. Terwijl ze bidt, voelt ze langzaam haar krachten weer toenemen en kan ze verder.
Op een andere dag wordt ze er op uitgestuurd om in de buurt van hun bivak water te halen. Terwijl ze dat doet, wordt de groep door de Japanners overvallen. Twaalf mensen van de groep worden gedood en de rest van de groep, waaronder ook haar tante, wordt opgepakt en later onthoofd. Haar oom, met wie zij verborgen in de struiken de Japanse aanval heeft gezien, geeft haar opdracht de andere groep op te zoeken en na enkele dagen en nachten lopen bereikt ze de andere groep.
Ten slotte, tegen het einde van de oorlog is ze op sterven na dood door ziekte en ontbering als ze met haar overgebleven medestrijders gered worden door Nederlands-Indische strijdkrachten. Ze zegt dat de oorlog geen twee weken langer had moeten duren, want dan zou ze het einde ervan niet hebben gehaald. Na haar redding brengt ze twee maanden in het ziekenhuis in Hollandia door om te herstellen.
Van de 62 mensen van haar verzetsgroep hebben volgens haar maar 17 leden van de groep de oorlog overleefd. De groep wordt vanuit Nederlands-Indië naar Australië gebracht en krijgt daar een heldenontvangst. Van koningin Wilhelmina krijgt Coosje het Kruis van Verdiensten.
In Australië leert Coosje haar man kennen. Ze trouwt met hem en krijgt negen kinderen. Het gezin verhuist naar Nederland. Coosje overlijdt in 2015 en wordt begraven in de Laurenskerk in Rotterdam.
Kerndoelen
36 De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan.
37 De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen en personen in hun tijd te plaatsen. De leerling leert hierbij over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken:
– tijd van wereldoorlogen (1900–1950)
De leerling leert daarbij in elk geval de relatie te leggen tussen de gebeurtenissen en ontwikkelingen in de 20e eeuw (waaronder de Wereldoorlogen en de Holocaust), en hedendaagse ontwikkelingen. De vensters van de canon van Nederland dienen als inspiratiebron voor de behandeling van de tijdvakken.
40 De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een tijdvak te vormen of antwoorden te vinden op vragen, en hij leert daarbij ook de eigen cultuurhistorische omgeving te betrekken.