Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de vijf bewoonde Nederlandse Waddeneilanden bezet door Duitsland, net als de rest van Nederland. Maar de bewoners van de eilanden ervoeren de bezetting anders dan de mensen op het vasteland. Dat had twee redenen: Ten eerste waren er tijdens de bezetting relatief veel Duitsers op de eilanden, Op Vlieland en Schiermonnikoog bijvoorbeeld was er één Duitse militair op elke bewoner en op Ameland was er één Duitse militair op iedere drie bewoners. Op het Nederlandse vasteland was het aantal Duitsers in vergelijking met het aantal inwoners veel kleiner.
Ten tweede raakten de eiland tijdens de bezetting vrijwel afgesneden van het vasteland. In vredestijd was het al niet makkelijk om tussen de eilanden en het vasteland te reizen en vracht te vervoeren tussen het vasteland en de eilanden. Je was aangewezen op veerboten en beurtschippers met hun vrachtschepen. Het heen en weer reizen tussen de eilanden en het vasteland werd nog moeilijker doordat je eerst toestemming aan de Duitsers moest vragen als je van een van de eilanden naar het vasteland wilde reizen.
Daarnaast werden de stranden en sommige andere delen van de eilanden door de Duitsers tot verboden gebied verklaard. Daar mochten de eilandbewoners niet komen.
Deze beperking van de bewegingsvrijheid en de aanwezigheid van veel Duitsers op de vijf bewoonde Waddeneilanden hadden vooral te maken met het grote strategische belang dat de Duitsers aan de eilanden toekenden. De eilanden vormden samen met de kustlijn van Noorwegen, Denemarken, Duitsland, het vasteland van Nederland, België en Frankrijk een natuurlijke grens van het door Duitsland bezette deel van Europa. Duitsland wilde die grens beschermen tegen invasies vanuit zee en wilde langs die grens vliegtuigen onderscheppen die naar Duitsland vlogen om daar bombardementen uit te voeren. Daartoe bouwden ze een lijn van batterijen luchtafweergeschut en andere verdedigingswerken langs de grens die we nu kennen als de Atlantikwall. Ook op de vijf bewoonde Waddeneilanden bouwden en onderhielden de Duitsers verdedigingswerken. Daar was veel mankracht voor nodig.
De Stichting Waddencentra probeert mensen die de Tweede Wereldoorlog niet hebben meegemaakt en mensen die tijdens de oorlog niet op een van de Waddeneilanden woonden duidelijk te maken hoe het was om tijdens de oorlog op een van die eilanden te wonen. Hiertoe heeft de stichting samen met het Ministerie van Volksgezondheid, Sport en Welzijn, de Provincie Friesland en enkele organisaties op de eilanden een website gemaakt, https://www.atlantikwall-wadden.nl/nl. Op deze website zijn foto’s, verhalen en teksten verzameld over de eilanden tijdens de oorlog. De website krijgt er regelmatig teksten en afbeeldingen bij. Met de website laat de Stichting Waddencentra zien dat elk eiland tijdens de oorlog een eigen rol heeft gespeeld maar ook dat er over de eilanden een overkoepeld verhaal is te vertellen over de Wadden in oorlogstijd.