Door alle ophef over de affaire bij de Belastingdienst rond toeslagen voor de bekostiging van kinderopvang is het volgende beeld ontstaan: je mag bij Nederlanders met een dubbele nationaliteit nooit nagaan of ze misschien onterecht een uitkering krijgen omdat ze die dubbele nationaliteit hebben en daarom meer geneigd zouden zijn om te proberen onterecht die toeslag of uitkering te krijgen dan mensen met alleen de Nederlandse nationaliteit. Waarom niet, dat kun je lezen in Artikel 1 van de Grondwet.
Maar soms mag je mensen met een dubbele nationaliteit die een uitkering krijgen, wel degelijk extra onderzoeken vanwege die dubbele nationaliteit. Maar je moet er wel een reden voor hebben die op feiten en duidelijke regels is gebaseerd.
Zo kun je geen bijstandsuitkering krijgen als je een woning of ander vastgoed bezit. Als je die uitkering hebt gehad en men komt erachter dat je vastgoed bezit, dan moet je al het geld terugbetalen dat je als bijstandsuitkering hebt ontvangen. Gemeenten weten dat sommige van hun inwoners, die een dubbele nationaliteit hebben, vastgoed bezitten in het land waar ze oorspronkelijk vandaan komen. Als mensen met een dubbele nationaliteit een bijstandsuitkering krijgen, gaat de gemeente na of ze al of niet vastgoed in hun land van herkomst bezitten. Zo ja, dan moeten ze het geld dat ze als uitkering hebben ontvangen, terugbetalen.
In 2018 kreeg de gemeente Eindhoven een berisping van de Centrale Raad van Beroep omdat die gemeente Nederlanders met de Turkse nationaliteit en met een bijstandsuitkering had gecontroleerd op het bezit van vastgoed terwijl dat niet was gebeurd bij mensen in de bijstand met de Marokkaanse of Surinaamse nationaliteit niet.
Andere uitkerende instanties hadden bij wel al die drie groepen van mensen in de bijstand controles uitgevoerd.
De reden waarom de gemeente Eindhoven alleen mensen met de Turkse nationaliteit had gecontroleerd is deze: wat betreft Turkije is het makkelijk na te gaan of mensen in de bijstand in dat land vastgoed bezitten of niet, maar voor Marokko en Suriname is dat juist heel moeilijk. In Turkije wordt namelijk nauwkeurig bijgehouden wie eigenaar is van alle woningen en ander vastgoed in het land. Alle gegevens hierover zijn actueel en compleet. Dat is niet het geval met de gegevens over vastgoed in Suriname en Marokko.
De gemeente had volgens de raad onterecht onderscheid gemaakt tussen mensen met de Turkse nationaliteit en mensen met de Marokkaanse of Surinaamse nationaliteit en daarmee aan discriminatie gedaan.
Naar: De rechtsstaat, column van Folkert Jensma in NRC Handelsblad van 5 en 6 september 2020.