De ministers van Financiën van de G20* hebben op 15 april 2020 de armste landen een tijdelijke verlichting te geven van hun schulden. Daardoor krijgen die landen de kans om meer geld te besteden aan bijvoorbeeld de bestrijding van het coronavirus.
* De Groep van 20 is een groep bestaande uit 19 landen en de Europese Unie. Gezamenlijk beslaan de leden van de G20 zo'n 90% van het wereldwijde bruto nationaal product, zo'n 80% van de wereldhandel en twee derde van de wereldbevolking.
Van 1 mei tot het einde van 2020 hoefden deze landen geen aflossingen van hun schulden bij de G20 landen te doen en geen rente over deze schulden te betalen. Ook roept de G20 banken en andere particuliere schuldeisers op hetzelfde te doen met schulden die ze bij de armste landen hebben uitstaan.
Een online bijeenkomst van de G20-landen; je ziet hier premier Boris Johnson van het Verenigd Koninkrijk
Voor de armste landen is de afspraak belangrijk, omdat enkele landen van de G20 de grootste schuldeisers van de armste landen zijn. Met name China is via zijn Belt and Road Initiative (een Chinees project om vele landen van de wereld met elkaar en met China te verbinden met wegen, spoorlijnen en vaarroutes) een belangrijke geldschieter.
De Wereldbank raamde in maart 2020 dat de armste landen in dat jaar circa 14 miljard dollar zouden moeten betalen aan buitenlandse overheden en andere officiële schuldeisers. Daarnaast moesten ze tientallen miljarden dollars aan schulden terugbetalen aan banken en andere particuliere schuldeisers. Het Institute of International Finance schat dat de armste landen ter wereld ongeveer 140 miljard dollar aan schulden moesten aflossen voor het eind van 2020.
Het Internationaal Monetaire Fonds (IMF) en de Wereldbank zijn blij met de schuldverlichting die de G20-landen voor de armste landen hebben geregeld. De beide instellingen spreken van een “krachtig, snelwerkend initiatief” dat veel zal doen om de levens en de middelen van bestaan van miljoenen van de meest kwetsbare mensen te beschermen.
Drie andere manieren om het schuldenprobleem aan te pakken zijn:
- Kwijtschelding van schulden.
- Terugvordering van geld van voormalige regeringsleiders die zich ten koste van de staat verrijkt hebben. Dat is bijvoorbeeld gebeurd bij Joseph Mobutu, president van wat nu de Democratische Republiek Congo is.
- Investeringen in industrie, in gezondheidszorg en in andere voorzieningen door rijke landen of landen als China en India die de afgelopen jaren steeds rijker zijn geworden. China investeert veel in Afrika en krijgt in ruil daarvoor grondstoffen zoals aardolie en andere grondstoffen.