VN-Vrouwenvertegenwoordiger


Nederland heeft vanaf 1946 ieder jaar een speciale VN-Vrouwenvertegenwoordiger geselecteerd. Die vertegenwoordigt Nederland tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. Tijdens die bijeenkomst houdt ze een toespraak voor de Algemene Vergadering.

In 2019 was journaliste en programmamaakster Clarice Gargard de Nederlandse VN-Vrouwenvertegenwoordiger. Op 7 oktober van dat jaar hield ze haar toespraak. Die is als bron in deze les opgenomen.

claricegargard

In 2020 en 2021 was dat prof. dr. Angela Maas, een hartspecialist en de eerste hoogleraar Cardiologie voor vrouwen in Nederland.
Voor 2022 is dat Enaam Ahmed Ali. De 28-jarige Enaam is ontwikkelingseconome, innovatiemanager bij de Rabobank, bestuurslid van de Womens March NL en UN Women NL.

 


 

opdrachtElk jaar moet er iemand, uiteraard een vrouw, namens Nederland als VN-Vrouwenvertegenwoordiger gekozen worden. De Nederlandse Vrouwen Raad, NVR, moet hiervoor een geschikte kandidaat zien te vinden.

Jullie gaan die raad daarmee helpen door een profielschets te maken waar de kandidaat aan moet voldoen. Het is dus niet de bedoeling dat jullie iemand als kandidaat voordragen. Daar gaat alleen de NVR over.

De profielschets moet duidelijk maken:

 


 

werkinuitvoeringeenuurVoor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd. 

Lees eerst in je eentje de bron ‘Wat doen de VN?’. Je krijgt er enkele minuten de tijd voor.

Daarna deelt je leerkracht de klas in groepjes van drie in. De activiteit die jullie in groepsverband gaan doen, duurt 20 minuten.

Iedere groep kiest een bron uit om te lezen of te bekijken.

Let op! Het interview met Caecilia van Peski bestaat uit twee delen. Elk deel telt als één bron.

Lees de bron die jullie als groep gekozen hebben, samen door. Zoek op internet extra informatie over de vrouw over wie de bron gaat, over haar loopbaan bijvoorbeeld.

Maak je profielschets voor de nieuwe VN-Vrouwenvertegenwoordiger.

Laat jullie profielschets aan je leerkracht zien.

De les wordt afgesloten met een klassengesprek met je leerkracht. Je leerkracht trekt daar 20 minuten voor uit. In dit gesprek maken jullie aan de hand van de profielschetsen die jullie hebben gemaakt, samen een profielschets voor de nieuwe VN-Vrouwenvertegenwoordiger.

 



gesinavandermolenProfessor van der Molen was vrouwenvertegwoordiger in 1946 en 1952. Ze interesseerde zich vooral voor de positie van vrouwen in het volkenrecht. Ze was de eerste vrouwelijke student die aan de Vrije Universiteit Amsterdam een doctorstitel haalde. Later werd ze hoogleraar. Ze schreef over de rol van vrouwen in de internationale politiek: ‘Onze invloed op de publieke opinie is groter dan wij ons vaak realiseren. Laten wij die bewust ten gunste van recht en vrede aanwenden.’

Uit haar speech van 1952:

“In 1946, op de allereerste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, is een resolutie aangenomen waarin wordt gezegd dat vrouwen dezelfde politieke rechten zouden moeten hebben als mannen. We vonden het uitvoeren van die resolutie zeer urgent. Dat geldt nog steeds zo. Ik zou dezelfde woorden als 6 jaar geleden kunnen gebruiken: ‘Het is een onweerlegbaar feit dat we nog steeds leven in een mannenwereld. Het zijn mannen die besluiten om oorlog te voeren, het zijn mannen die – als ze daartoe besluiten - vrede sluiten en het zijn mannen die een nieuwe internationale rechtsorde proberen op te bouwen. Het is mijn stellige overtuiging dat deze situatie in de afgelopen zes jaar te weinig is veranderd en dat is zeer nadelig voor deze wereld. Er zijn verschillende redenen waarom vrouwen een groter aandeel in het politieke leven zouden moeten hebben en aan de regering van hun land.”

De foto is van 1948, gemaakt door een onbekende fotograaf


 

vandersteenDr. Margit van der Steen was vrouwenvertegenwoordiger in 2003. Uit haat speech:

”Er zijn de afgelopen jaren verschillende strategieën geweest om de positie van vrouwen te verbeteren. Eerst hadden we het over empowerment (zelfverwezenlijking, het mogelijk maken dat vrouwen zichzelf kunnen verbeteren), toen kwam de notie van gender in beeld. Nu is het diversiteit wat de klok slaat. Vandaag breek ik een lans voor de relatie tussen geslacht en leeftijd. Dat gaat niet alleen over de positie van jonge meisjes en oudere vrouwen. Vrouwen op alle leeftijden hebben last van discriminatie in hun leven.

Armoede is een van de grootste bedreigingen voor oudere vrouwen, vooral voor weduwen. Dat heeft gevolgen voor hun gezondheid, hun leefomstandigheden en hun deelname aan activiteiten. Maar om armoede voor oudere vrouwen in de toekomst aan te pakken, moeten we nu al maatregelen nemen voor de arme (jongere) vrouwen van vandaag.

We moeten ons meer concentreren op hindernissen die hun oorsprong hebben in cultuur, religie, traditie en wetten. Deze hindernissen sluiten vrouwen uit van werk, van het hebben van een carrière en van het behouden van hun bezittingen.”

Dit deel van haar speech mocht Margit van der Steen niet uitspreken van het ministerie van Buitenlandse Zaken: “Gelijkheid van mannen en vrouwen en vrouwenrechten mogen niet ondergeschikt zijn aan religieuze regels en tradities.”

 



Clarice Gargard van vrouwenvertegenwoordiger in 2019.

"Beste mevrouw de voorzitter,

Mijn naam is Clarice Massa Dequin Gargard. Ik ben een journalist en social advocate en VN-Vrouwenvertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden.
Hier vertel ik daar meer over: ‘Dit jaar mag ik speechen bij de Verenigde Naties. Volg mijn verzet in het centrum van de macht’.
Ik ben hier niet gekomen om u te vertellen dat vrouwen gelijkwaardig zijn – want dat is een feit. Ik ben hier om te zeggen: het is tijd om het systeem te veranderen dat bepaalt dat wij (en zoveel anderen) dat niet zouden zijn.
Laat ik mezelf eerst voorstellen, omdat mijn achtergrond bepalend is geweest voor veel van wat ik te vertellen heb. Mijn familie komt uit Liberia, ik ben geboren in de Verenigde Staten en opgegroeid in Nederland.

Ik stam af van sterke vrouwen die oorlog hebben overleefd. Zij overleefden toen de mannen met wapens kwamen. Armoede, omdat ze niet de juiste papieren, opleiding, sekse of sociale status hadden. En racisme, waar ze mee te maken kregen toen ze wegvluchtten van die gewapende mannen, naar het buitenland, waar anderen hen niet goed genoeg vonden, vanwege hun huidskleur.
Doordat zij dit hebben overleefd, ben ik hier.
Lees ook het dagboek dat ik maandag publiceerde over mijn belevenissen bij de Commission on the Status of Women van de VN.
Daarom ben ik niet alleen geïnspireerd om me hard te maken voor verandering en me uit te spreken, maar ben ik daartoe verplicht. En al zal niet iedereen luisteren, ik zal gehoord worden.
Al te lang kan de meerderheid in de wereld die in armoede leeft niet rondkomen, terwijl een minderheid zich uitleeft, vaak ten koste van die meerderheid.
En al te lang kijken we lijdzaam toe, terwijl onze wereld afbrokkelt onder het gewicht van onze consumptie
Degenen die het meest lijden onder armoede, kapitalisme, klimaatcrisis en ongelijkheid zijn vrouwen en de meest gemarginaliseerden onder ons: in arme landen, lhbti-mensen, de arbeidersklasse, mensen met een handicap.
Het systeem werkt voor die weinigen met geld en macht, meer dan zij, hun kinderen of zelfs de kinderen van hun kinderen ooit nodig zullen hebben. De tijd is gekomen om het systeem te veranderen, zodat het voor ons allemaal werkt, of voor niemand.

claricegargard2

Dit jaar sprak ik met mensen die vechten voor mensenrechten, in organisaties, de politiek, activistische groepen, overheden en media – mensen die hard en onvermoeibaar werken voor een betere wereld door hun leven te wijden aan het uitbannen van kindhuwelijken, het onderwijzen van jongeren, de strijd tegen discriminatie, het veranderen van beleid, het winnen van harten en mensen van gedachten doen veranderen. Ze hebben me geleerd dat het mogelijk is om een gewoon mens te zijn en uitzonderlijke daden te verrichten.
Maar hun doelen zijn onmogelijk te bereiken, als we niet ook het systeem veranderen dat deze weeffouten in de eerste plaats creëert.
Ik weet dat verandering niet makkelijk te bewerkstelligen is. Maar het is nog onmogelijker om de wereld te laten zoals hij is.
Het veranderen van het systeem zal voor sommigen pijnlijk zijn, zoals vaker bij het afscheid van dingen die we zijn ontgroeid.
Maar ik ben hier om u eraan te herinneren dat verandering niet iets is dat u wordt aangedaan. Het wordt vóór u gedaan. Wanneer we de levens van degenen die het meest lijden verbeteren, verbeteren we de levens van ons allemaal.
En waarom zou je niet willen dat de wereld voor iedereen beter wordt? Dat is alleen een optie als je profiteert van het feit dat het niet zo is. Zoals sommigen – zelfs binnen dit instituut – ongetwijfeld doen.

Het systeem is niet onverslaanbaar. Het is een monster van onze creatie. Een verzameling gedachten en acties die bepalen wie aan de macht is en wie als mens worden beschouwd of niet.
Daarom bezitten 26 mensen evenveel als de armste helft van de wereld. En hebben wij – of eigenlijk u – daar niets aan gedaan.
Als jong meisje besloot ik dat ik niet wilde leven in een wereld waarin het als een deugd wordt gezien als een vrouw moet vechten om te overleven. Alsof een volwaardig leven iets is dat je moet verdienen.
Als volwassen vrouw vertel ik u dit: veel dappere vrouwen en meisjes hebben dezelfde beslissing genomen. En de verandering is al begonnen. Het is aan u of u deel wilt uitmaken van die toekomst of achterblijft."

 


 

Caecilia van Peski was vrouwenvertegenwoordiger in 2010. 

“Mijn zus en ik speelden thuis vroeger het spel ‘Levensweg’. Volgens mij bestaat dat spel nog steeds. Het was een heel leuk spel waarmee je met een klein autootje over het spelbord reed. Er waren echte bergjes en gebouwen van plastic waar je tussendoor kon rijden. Op je levensweg kwam je dan allerlei voordelen, nadelen of verrassingen tegen. Zo kon je in de gevangenis terechtkomen (niet zo best natuurlijk) of je kreeg een lekke band, waardoor je een beurt over moest slaan. Maar je kon ook een grote prijs in de lotto winnen of een goede baan als arts of notaris krijgen en dus een hoog salaris. Dan werd je levenspad direct een stuk leuker! Als ik aan dat spel van vroeger terugdenk en ik kijk naar de echte levensweg van mensen, dan vind ik dat het zo moet zijn dat we allemaal gelijke kansen krijgen. Of de een nu de lotto wint en de ander niet, daar hebben we weinig invloed op, dat is echt toeval. Maar het zou niet zo mogen zijn dat je, doordat je bijvoorbeeld als vrouw geboren wordt, gelijk al minder kansen hebt dan anderen. Ik denk dat alle mensen evenveel waard zijn, gewoon omdat ze als mens geboren zijn.”

Aan het woord is Caecilia van Peski, VN-Vrouwenvertegenwoordiger 2010 voor Nederland. We hebben haar gevraagd wat ze voor de VN doet en of ze vindt dat vrouwenrechten universeel (= voor iedereen geldend) zijn of dat er culturele en religieuze verschillen zijn t.a.v. de positie van vrouwen.

vanpeski

“De wetten van een land kunnen er voor zorgen dat iemand meer, dezelfde of minder kansen heeft dan een ander. Een wet kan bijvoorbeeld inhouden dat je als vrouw geen recht hebt om land te bezitten, en als man wel. Stel je nu eens voor dat je in een land woont waar dat zo is en je bent vrouw. Al heel veel jaren werk je samen met je man op je eigen akker. Die akker is officieel het eigendom van je man, omdat je als vrouw geen recht hebt op land. Maar je hebt een lieve man en jij bent een lieve vrouw en samen werk je hard en met plezier op je land. Elke paar maanden oogst je daar de allermooiste en meest sappige watermeloenen van. Prachtige ronde watermeloenen die iedereen heel lekker vindt en waar iedereen dus graag veel geld voor wil betalen. Zo hebben jij en je man genoeg geld om voor jullie kinderen eten en speelgoed te kopen. En gelukkig blijft er dan ook nog genoeg geld over om de school van de kinderen van te betalen.

Maar op een dag slaat het noodlot toe. Niet een gelukkig lot uit de loterij, nee. Je man wordt op het land gebeten door een slang en hij gaat dood. Ondanks dat je veel verdriet hebt en hem erg mist, werk je hard door op je akker, want je moet voor je kinderen blijven zorgen, juist nu je er helemaal alleen voor staat en zij ook hun papa missen. Na een week komt er iemand van de rechtbank aan je deur. Die zegt dat het land van je man nu van de neef van je man is. Jij mag er wel op blijven werken, maar het geld van de watermeloenen die je verkoopt is nu voortaan voor die neef van je man. Jij mag alleen voor jezelf en voor je kinderen elke dag een watermeloen mee naar huis nemen. Dat is natuurlijk veel te weinig om in leven te blijven en je kinderen kunnen nu ook niet meer naar school!

Was jij het nou geweest, als vrouw en moeder, die door de slang was gebeten en dood was gegaan, dan was dat net zo erg geweest voor je kinderen, omdat ze dan hun moeder hadden moeten missen. Maar het land van hun vader was dan nog gewoon van vader gebleven en in ieder geval had het gezin zo nog inkomen gehad. Als vader dan later als oude man gestorven was, dan hadden zijn zonen de akker kunnen erven. Ook dat kan nu niet, nu het land voortaan van de neef van vader is.

Kijk, dat is nu een voorbeeld van ongelijkwaardigheid waarvan ik vind dat het niet mag. Vrouwen en mannen zijn verschillend in hoe zij eruit zien, in hoe zij doen, in hoe zij praten en in hoe zij denken. Maar ze moeten wel gelijke kansen kunnen krijgen in het leven, dat moet voor iedereen op deze wereld gelden. Dat is voor mij dus universeel!”

 



Uit een interview met Caecilia van Peski:

Vraag: Waarom is het belangrijk dat Nederland een VN-Vrouwenvertegenwoordiger heeft?

Antwoord: Het is heel belangrijk dat er VN-Vrouwenvertegenwoordigers zijn. Mannen en vrouwen zouden eigenlijk allebei hun eigen vertegenwoordigers moeten hebben. En het beste zou het dan zijn als die vertegenwoordigers heel goed met elkaar samenwerken. Vertegenwoordigers zijn nodig omdat mannen en vrouwen niet precies hetzelfde denken en doen. Ze zijn wel allebei gelijkwaardig, omdat ze allebei mens zijn. Maar vrouwen hebben soms andere wensen en behoeften dan mannen en ook een andere manier hoe ze daar mee omgaan. Mannen en vrouwen kijken vaak ook verschillend naar elkaar, waardoor er soms misverstanden of ongelijke situaties kunnen ontstaan. Om er nu voor te zorgen dat zowel mannen als vrouwen zich op de best mogelijke manier kunnen ontwikkelen, is het belangrijk dat zij een goede vertegenwoordiger hebben die voor hen klaar kan staan. Want dat hebben we toch allemaal wel eens nodig, iemand die voor ons opkomt als het moeilijk gaat?

vanpeski2

V: Weet u al waar uw speech van 7 minuten in oktober 2010 over zal gaan? Welke onderdeel van de vrouwenrechten gaat u eruit lichten en waarom juist dat onderdeel?

A: “Ik weet heel goed waar ik het over wil hebben, want het gaat om een onderwerp waar ik mij al veel jaren voor inzet. Je moet weten, hiervoor had ik mij nog niet zo speciaal met vrouwen en vrouwenrechten bezig gehouden. Maar langzamerhand begon ik te zien dat vrouwen alles te maken hebben met het onderwerp waar ik voor sta. Mijn onderwerp heeft alles te maken met vrede. Ik wil met andere vrouwen samen bekijken wat je als meisje of vrouw kunt doen om er voor te zorgen dat meer mensen in vrede kunnen leven. Als je niet in vrede leeft, dan moet je iedere dag bang zijn dat jou iets overkomt, dan voel je steeds de angst dat de mensen van wie je houdt iets verschrikkelijks kan overkomen en moet je in veel gevallen op de vlucht slaan, gedwongen door het geweld.

Stel je eens voor dat je op die manier alles kwijtraakt wat je dierbaar is? Je huis, je school, je huisdieren en soms zelfs ook je ouders, opa en oma en broertjes en zusjes? Dat is zo erg dat je er niet aan wilt denken. Ik denk daarom dat er niemand is die tegen vrede is. En heel veel vrouwen zijn vóór vrede. Vrede is daarbij niet iets wat je kunt kopen, downloaden of naar elkaar toe kunt msn-en. Voor vrede moet je zelf heel hard werken. Veel vrouwen willen dat ook graag. Ik wil samen met hen bespreken hoe dat het beste kan. Ik vind daarbij dat vrouwen zelf de verantwoordelijkheid hebben om invloed uit te oefenen op hun land. Door te gaan stemmen bijvoorbeeld, als er verkiezingen zijn. Of door zelf in de politiek of in een bestuur te gaan. Dan is je invloed opeens veel groter, ook de kans om voor vrede te zorgen!”

 



Elk jaar houdt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een grote, 3 maanden durende bijeenkomst in New York. Nederland en enkele andere lidstaten van de VN sturen een VN-Vrouwenvertegenwoordiger om aan deze bijeenkomst mee te doen.

Nederland heeft dat vanaf 1946 ieder jaar gedaan. Klik hier voor de lijst met alle vertegenwoordigers van 1946-heden.

De Nederlandse Vrouwen Raad, NVR, selecteert een vertegenwoordiger. Die trekt het land door, om ideeën op te doen voor de toespraak die ze voor de Algemene Vergadering zal houden. Tijdens deze bijeenkomst maakt ze deel uit van de delegatie die Nederland naar New York heeft gestuurd.

vnr

Wat de VN voor vrouwen, vrede en veiligheid doet, legde Caecilia van Peski in 2010 uit, toen ze VN-Vrouwenvertegenwoordiger van Nederland was:

“Als ik naar mijn eigen onderwerp rondom vrouwen, vrede en veiligheid kijk, dan kun je zien dat de VN een aantal goede dingen voor elkaar heeft gekregen. Zo is er een speciale afdeling van de VN die zich alleen maar op het verbeteren van het leven van meisjes en vrouwen richt. Die afdeling heet UNIFEM en ze werkt over de hele wereld aan projecten.

Een andere manier waarop de VN werkt is het instellen van speciale resoluties. Zo’n resolutie is te vergelijken met een afspraak waar ieder land dat lid is van de VN zich aan moet houden. Elke resolutie krijgt een eigen nummer. VN‑Veiligheidsraadresolutie 1325 bijvoorbeeld. En laat dat nu juist een heel bijzondere zijn. Want in deze resolutie staan afspraken die de positie van vrouwen, die lijden onder oorlog en geweld, probeert te verbeteren. Eén van die afspraken is, dat verschillende partijen in een oorlog zich zo goed mogelijk in moeten zetten om onschuldige vrouwen en kinderen, die niets met de oorlog te maken hebben, juist te beschermen en niet aan te vallen. Het zou natuurlijk beter zijn wanneer het de VN zou lukken om zo’n oorlog helemaal te voorkomen. Voor nu zet ik mij in om de positie van de vrouwen in ieder geval beter te maken onder de omstandigheden zoals ze nu zijn.”

 



Aan de jaarlijkse bijeenkomst van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York doet altijd een zo genoemde VN-vrouwenvertegenwoordiger uit Nederland mee. Tijdens de bijeenkomst houdt zij ook een toespraak. De  vertegenwoordiger wordt geselecteerd door de Nederlandse Vrouwen Raad. Wat moet het voor iemand zijn? Daar denken de leerlingen in deze les over na en ze brengen hier advies over uit aan de Nederlandse Vrouwen Raad.

Plan van aanpak:
Voor deze les trekt u 1 lesuur uit.

Eerst laat u de leerlingen de bron ‘Wat doen de VN?’ individueel lezen. Trek er enkele minuten voor uit.

Daarna deelt u de klas in groepen van drie in. Elke groep maakt een profielschets voor de nieuw aan te wijzen VN-vrouwenvertegenwoordiger van Nederland. Voor deze activiteit trekt u 20-25 minuten uit.

De profielschets moet duidelijk maken:

Iedere groep kiest een bron uit om te lezen of te bekijken.

N.B.: Het interview met Caecilia Peski bestaat uit twee delen. Elk deel telt u als één bron.

De leerlingen van elke groep lezen de bron die ze hebben gekozen samen door. Ook zoeken ze extra informatie over de vrouw over wie de bron gaat, bijvoorbeeld over haar loopbaan.

Daarna maakt elke groep zijn profielschets voor de nieuwe VN-Vrouwenvertegenwoordiger.

Als iedereen hiermee klaar is, kijkt u de profielschetsen na.

Tip
Laat een of meer groepen informatie verzamelen over een Nederlandse VN-vrouwenvertegenwoordiger over wie in de les geen bron is opgenomen. Een volledige lijst van vrouwen, die deze functie hebben gehad, is te vinden in de extra informatie.

Na de groepsactiviteit houdt u met de leerlingen een klassengesprek. Trek voor dit gesprek 20-25 minuten uit.

In dit gesprek stelt u samen met de leerlingen een profielschets voor de nieuwe VN-Vrouwenvertegenwoordiger op, aan de hand van de profielschetsen die de leerlingen in groepsverband hebben gemaakt.

Extra informatie:
Wie zijn tussen 1946 en heden Nederlandse VN-vrouwenvertegenwoordiger geweest? Dat is te zien op https://nl.wikipedia.org/wiki/VN_vrouwenvertegenwoordiger.
Meer weten over de Nationale Vrouwen Raad of NVR? Kijk op https://www.nederlandsevrouwenraad.nl/html/index.php?paginaID=2223

Deze les past bij:

Kerndoel 36: De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan.

Kerndoel 43: De leerling leert over overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur en levensbeschouwing in Nederland, leert eigen en andermans leefwijze daarmee in verband te brengen, leert de betekenis voor de samenleving zien van respect voor elkaars opvattingen en leefwijzen, en leert respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.

 


 

 


 
De opdracht in de les is goed gemaakt als de profielschets:

 

verwante lessen