Nederlanders halen hun nieuws meestal van het NOS-journaal op Nederland 1, het RTL Nieuws, het Hart van Nederland of van SBS6. Kranten met veel lezers zijn onder andere De Telegraaf, De Volkskrant en het AD. Naast nieuwsuitzendingen op radio en tv zijn er ook praatprogramma’s waarin mensen hun licht laten schijnen op het nieuws van de dag. Dat zijn bijvoorbeeld Spraakmakers en Nieuws & Co op NPO Radio 1 en WNL op Zondag op Nederland 1.
Als je regelmatig deze nieuwsbronnen raadpleegt, merk je dat ze van elkaar verschillen. Ze hebben elk hun eigen aanpak. Dat zie je aan de onderwerpen die er in aan bod komen.
Er zijn elke dag teveel onderwerpen om ze allemaal in een nieuwsuitzending te behandelen. Daarom kiezen krantenredacties en nieuwsredacties op radio, tv en internet er altijd een beperkt aantal van uit. Daarbij hanteren ze de volgende criteria:
- Hoe dichterbij iets gebeurt, hoe belangrijker het is. Een frontale botsing tussen twee auto’s, waarbij meerdere doden vallen haalt het Nederlandse nieuws als die botsing op een Nederlandse snelweg plaatsvindt.
- Het item gaat vaak over iets dat net gebeurd is of nog aan de gang is. Een onderwerp beheerst het nieuws vrijwel nooit langer dan enkele dagen.
- Hoe meer een voorval afwijkt van het normale, hoe eerder het nieuws is. Regenbuien halen het nieuws alleen als er op uitgebreide schaal wateroverlast door ontstaat.
- Hoe meer mensen er bij betrokken zijn, hoe belangrijker iets is. De sluiting van een winkel haalt het nieuws meestal niet, omdat daarbij maar weinig mensen hun baan verliezen. Maar de sluiting van een groot aantal winkels, die bij dezelfde keten horen haalt het nieuws wel, omdat er dan veel mensen werkloos worden.
- Hoe bekender een persoon is, hoe sneller hij of zij in het nieuws komt. Een trouwpartij haalt het nieuws pas als de bruid of de bruidegom uit een koninklijke familie komt, of om een andere reden beroemd is.
- Een nieuwsbericht waar ontroerende of schokkende beelden bij getoond kunnen worden, trekt meer belangstelling dan een nieuwsbericht dat moeilijk of niet in beeld te brengen is.
- Een gebeurtenis kan zó schokkend zijn, dat sommige media het ten dele of helemaal niet brengen. Een voorbeeld hiervan is de berechting van Saddam Hoessein in 2006, drie jaar nadat hij als president van Irak was afgezet. Na de berechting werd hij ter dood veroordeeld en direct daarna opgehangen. Sommige media lieten alleen de berechting zien, andere media ook de voltrekking van het doodvonnis.
- Bij het samenstellen van een nieuwsuitzending of het vullen van de krant kiezen redacteuren er soms voor om ter afwisseling naast het ernstig nieuws ook prettige berichten op te nemen.
- Ook de keuzes die redacteuren maken uit de onderwerpen die voorhanden zijn, kleuren het nieuws dat ze brengen. Het nieuws wordt ook gekleurd door de manier waarop het gebracht wordt. Dat merk je als je nagaat hoe meerdere media hetzelfde nieuwsbericht brengen. Dan zie je de volgende verschillen:
- de tijd die voor een nieuwsbericht wordt ingeruimd in een uitzending of de lengte van een artikel in een krant of tijdschrift;
- het tijdstip waarop een nieuwsbericht aan bod komt in een uitzending: vooraan, achteraan of ergens in het midden en ook op welke pagina in de krant het bericht verschijnt;
- welke details van een nieuwsbericht er worden uitgelicht en welke minder of zelfs helemaal niet aan bod komen.