Kijk naar deze YouTube-video
‘Hoe ontstaat een tsunami?’
Wat in deze film niet wordt gezegd is dat in het Japans het meervoud van ‘tsunami’ niet ‘tsunami’s’ is, maar ook ‘tsunami’. In het vervolg houden we voor het enkelvoud en het meervoud ‘tsunami’ als spelling aan.
Een tsunami kan ontstaan door een aardverschuiving op de zeebodem, als van een berg aan een kust een deel van een helling plotseling in zee glijdt of doordat een vulkaan in een zeegebied uitbarst en door die uitbarsting in elkaar stort.
Een tsunami bestaat uit meerdere golven waarin al het water tussen zeebodem en zeeoppervlak een op- en neergaande beweging maakt (bij golven die door wind ontstaan, maakt het water die op en neergaande beweging maar tot enkele tientallen meters diep).
De golftoppen van een tsunami liggen ver uit elkaar, tot wel 150 kilometer aan toe. De toppen zijn maar enkele decimeters hoog. De golven leggen vanaf de plek waar ze ontstaan grote afstanden af. Ze kunnen zelfs de hele Stille Oceaan oversteken.
Hoe dieper het zeewater is, hoe sneller de golven zich voortbewegen, tot 800 kilometer per uur aan toe. Maar als ze een plek bereiken waar de zeebodem omhoog loopt, wordt de voorkant ervan afgeremd en de achterkant niet. Dat komt omdat de golven van dal tot dal enorm breed zijn. De achterzijde van elke golf duwt de golf in elkaar. Zoals een vrachtwagen die achterop een file rijdt. De golf wordt in een steeds dunnere laag water samengedrukt. Het water kan alleen maar omhoog. Daardoor worden de toppen hoger. Als de golven omhoogkomen, trekken ze het water aan de voorkant naar zich toe en dan omhoog. Daarom daalt de zeespiegel ineens als er een golf aankomt. Wat er daarna gebeurt, heb je in de inleiding gezien.