Het woord ‘president’ komt uit het Latijn en betekent voorzitter. Het woord president wordt het meest gebruikt als je een land voorzit. Dan is een president staatshoofd.
Staatshoofd is de hoogste baan in het land. Maar als je die baan hebt, wil het nog niet zeggen dat je de machtigste man of vrouw van het land bent. Dat ben je pas als je ook regeringsleider bent, de leider van een regering met ministers. In Duitsland bijvoorbeeld is dat niet zo, in Frankrijk bijvoorbeeld wel.
De president wordt voor een aantal jaren gekozen. Daarna komt er weer een nieuwe.
Nederland heeft geen president als staatshoofd maar een koning. Nu is dat Willem-Alexander. Hij is geen regeringsleider, dat is de premier. Een koning of koningin wordt niet gekozen. Hij of zij erft deze baan en als hij of sterft of ermee stopt, volgt een ander lid van de familie hem of haar op. In Nederland zal dat Prinses Amalia zijn, het oudste kind van Willem-Alexander en zijn vrouw Máxima.
Wat doet een staatshoofd (president of keizer, koning of andere vorst)?
Hij of zij vertegenwoordigt het land. Hij of zij gaat op bezoek bij andere staatshoofden of regeringsleiders en ontvangt dergelijke hoge gasten als ze op bezoek komen.
Het staatshoofd is ook regelmatig op pad in eigen land. Bijvoorbeeld als er ergens een ramp is gebeurd. Maar ook bij vieringen, herdenkingsbijeenkomsten, openingen van belangrijke gebouwen, enzovoort.
De meeste koningen, keizers en andere vorsten zetten ook altijd hun handtekening onder nieuwe wetten die voor hun land gemaakt zijn. Pas als die handtekening eronder staat is een wet ook echt van kracht.
Wat doet een president die ook regeringsleider is?
Hetzelfde als een staatshoofd dat geen regeringsleider is. Maar hij of zij heeft ook een andere taak. Zoals de naam ‘regeringsleider’ al zegt, heeft hij of zij de leiding over de regering van zijn of haar land. Die regering bestaat uit ministers en onderministers of staatssecretarissen. De regering bestuurt het land, heft belastingen bij de burgers en gebruikt dat geld weer voor allerlei belangrijke dingen zoals onderwijs, gezondheidszorg en fietspaden. Dat soort dingen. Ook maakt de regering wetten en regels waar iedereen zich aan moet houden. De president van de Verenigde Staten van Amerika is een president die ook regeringsleider is. En de president van Frankrijk is dat ook.
President van de Europese Unie
De president van de Europese Unie is geen staatshoofd en ook geen regeringsleider. Wel is hij of zij een voorzitter. Hij of zij zit vergaderingen voor van de Europese Raad. In deze raad ztten de regeringsleiders van de landen van de EU. Deze raad vergadert enkele malen per jaar.
Ook kiest de raad voor 2,5 jaar een voorzitter. Die mag nog een keer voor 2,5 jaar worden gekozen, Na 2,5 of 5 jaar komt dus altijd iemand anders aan de beurt om voorzitter van de raad te worden. De eerste voorzitter was de Belg Herman van Rompuy (van 2009 tot 2014) en de tweede de Pool Donald Tusk (van 2014 tot 2019). Sinds 1 december 2019 is de Belgische oud-premier Charles Michel de voorzitter.
De voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel met de president van Azerbeidzjan Aliyev in juli 2021
De voorzitter van de Europese Raad, ook wel president van de EU genoemd, heeft meerdere taken. We noemen er twee:
- Hij of zij moet de zittingen van de Europese Raad leiden. Van iedere zitting maakt hij een verslag. Dat legt hij voor aan het Europees Parlement. In dit parlement zitten vertegenwoordigers van de landen die lid zijn van de Europese Unie.
- Hij of zij moet de Europese Unie vertegenwoordigen in de rest van de wereld. Hij of zij maakt reizen naar landen buiten de Europese Unie. Hij of zij ontvangt staatshoofden en regeringsleiders van landen die niet bij de Europese Unie horen.