Pagina 7 van 14
De overheid heeft diverse maatregelen genomen om plastic zwerfafval te voorkomen. De belangrijkste zijn:
- Verbod op de verkoop van bepaalde plastic wegwerpproducten
Het gaat om plastic bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes. Het verbod geldt ook voor drank- en voedselverpakkingen van zogenoemd geëxpandeerd en geëxtrudeerd polystyreen (EPS en XPS). Dit is een soort piepschuim waar bijvoorbeeld drinkbekers en hamburgerbakjes van worden gemaakt. Dit materiaal is zo licht, dat het makkelijk wegwaait. Ook geldt het verbod voor producten van oxo-degradeerbaar plastic. Bijvoorbeeld tasjes en flesjes. Door deze plasticsoort komen microplastics in het milieu. Het verbod geldt sinds 3 juli 2021. Wattenstaafjes en rietjes die aan de norm voor medisch hulpmiddel voldoen, mogen nog wel worden verkocht. - Statiegeld van € 0,15 op kleine plastic flesjes tot 1 liter en blikjes voor dranken
Ook moeten producenten minimaal 90% van alle plastic drinkflessen tot 3 liter inzamelen voor recycling. Deze regels gelden sinds 1 juli 2021. Op grotere flessen zit al langer statiegeld. Op blikjes water, frisdrank, bier en andere zwak-alcoholhoudende drank zit sinds 1 januari 2023 statiegeld. - Logo verplicht op bepaalde plastic producten
Op het logo staat dat er plastic in het product zit. En dat het product daardoor schadelijk is voor de natuur. Het gaat om vochtige doekjes, tampons, maandverband, tabaksproducten en drinkbekers die plastic bevatten. Dit logo is sinds 3 juli 2021 verplicht.
1 Polyethyleentereftalaat
2 High Density Polyethylene
3 Polyvinylchloride
4 Low Density Polyethylene
5 Polypropeen
6 Polystyreen
Welke soorten plastic er achter die lastige namen zit, zie je op https://www.kivo.nl/kennisbank/certificering/symbolen-op-plastic-verpakkingen/. - Vissers moeten minimaal 23% van het afval van vistuig inzamelen
Dit percentage wordt elk jaar hoger. Een kwart van het plastic in zee komt namelijk van vistuig. Deze regel geldt sinds 1 januari 2022. - Producenten van plastic producten die veel in het zwerfafval voorkomen, betalen de kosten voor het opruimen van (zwerf)afval
Dit geldt onder andere voor verpakkingen, drinkbekers, lichte plastic tassen, vochtige doekjes, tabaksproducten (met filters) en ballonnen. Producenten moeten consumenten ook informatie geven over hoe zij zwerfafval kunnen voorkomen. Deze regels gelden vanaf 1 januari 2023.
Maatregelen die vanaf 2024 en later ingaan:
- Herbruikbaar servies verplicht voor hotels, cafés of restaurants
Als je vanaf 1 januari 2024 in hotels, cafés of restaurants iets drinkt of eet, krijg je geen wegwerpbekers of -bakjes met plastic erin. Herbruikbaar servies is de standaard. Ook bijvoorbeeld kantoren, bedrijfskantines, scholen, sportclubs, verenigingen, gesloten evenementen en attractieparken stappen op 1 januari 2024 over op herbruikbare bekers en bakjes. - Extra kosten voor het gebruik van plastic wergwerpbekers en -bakjes voor dranken en maaltijden
Vanaf 1 juli 2023 betalen klanten van afhaallocaties, bezorglocaties en supermarkten voor wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Voor dranken en maaltijden die ter plekke worden bereid, kunnen klanten ook kiezen voor het gebruik van een herbruikbaar alternatief. Zo kunnen ze op de ene locatie bijvoorbeeld zelf een beker of bakje meenemen. En op de andere locatie gebruikmaken van retourneerbare bekers of bakjes waar borg voor wordt betaald. Vanaf 1 januari 2024 zijn voor consumptie op locatie wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten geheel verboden. Dat geldt bijvoorbeeld voor horeca, evenementen, kantoren, instellingen, verenigingen en sportclubs. - Doppen moeten vastzitten aan plastic flessen en drankverpakkingen
Zo worden ze automatisch ingeleverd voor recycling en komen ze niet in het zwerfafval. Dit is vanaf 3 juli 2024 verplicht. - PET-flessen moeten vanaf 2025 voor minstens 25% uit gerecycled plastic bestaan
In 2030 moet dit minstens 30% zijn. - De overheid gaat consumenten meer informatie geven over herbruikbare alternatieven voor wegwerpplastic
Consumenten kunnen op de website van Milieu Centraal al informatie vinden over hoe je zwerfafval voorkomt en hoe je plastic scheidt.