Balkan - voor de docent: info

 
Eerst liep er dwars door Europa een scherpe grens tussen het democratische en kapitalistische westen en het communistische, op autoritair bestuurde oosten. De hele Balkan lag aan de oostkant van die grens.

Toen die grens verdwenen was, werden steeds meer landen lid van de Europese Unie en/of de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie.

Deze les laat zien hoe dat in zijn werk is gegaan en waarom sommige Balkanlanden op die manier aansluiting zoeken of willen doen bij het westen.

Plan van aanpak
Voor deze les trekt u 1 uur uit. 

Eerst laat u de klas de video zien in Bron: Oekraïne?. Trek hier enkele minuten voor uit.

Daarna makt u tweetallen. Elk tweetal kiest een van de elf landen van de Balkan om te onderzoeken en er een opstel van ½ A4-tje over te schrijven.
Voor dit onderzoek en het schrijven van het opstel trekt u 30 minuten uit.

De leerlingen zoeken in de overige bronnen antwoord op de volgende vragen over het land da ze gekozen hebben:

  • Is het land lid van de Europese Unie?
  • Is het land kandidaat-lid van de Europese Unie?
  • Is het land lid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie NAVO?
  • En waarom is het land lid of kandidaat-lid van de EU en/of de NAVO?

Ook zoeken de leerlingen wat extra informatie over het land dat ze gekozen hebben, zoals over taal en bevolking. Dat zoeken ze op internet op.

Intussen hangt u de blinde landkaart van Europa op in het klaslokaal.

Als iedereen klaar is, haalt u de opstellen op. U sluit de les af met een klassikaal gedeelte waar u 20 minuten voor uittrekt.

Laat de elf opstellen voorlezen in de klas. Bij elk opstel geeft u met de kleurpotloden op de landkaart aan of het land waar het opstel over gaat, lid is van de EU, kandidaat-lid van de EU en/of lid van de NAVO. Als een land lid is van de NAVO en ook (kandidaat) lid van de EU, dan levert dat voor dat land twee verschillende kleuren op.

Gaandeweg wordt duidelijk hoe de Balkan naar het westen opschuift en dat voorlopig zal blijven doen.

Ten slotte bundelt u de opstellen tot een gids over de Balkan.

Uitwerking
Waarom traden diverse Balkanlanden toe tot de EU of willen dat nog aan doen?
Het biedt economisch voordeel van makkelijker handel kunnen drijven en op andere manieren samenwerken met andere lidstaten van de Europese Unie. Dat zorgt voor meer welvaart en werkgelegenheid.

Door steeds verdergaande samenwerking tussen EU-landen wordt de kans op oorlog tussen die landen klein. Dat was oorspronkelijk ook de hoofdreden om tot die samenwerking over te gaan.

Waarom zijn diverse Balkanlanden lid van de NAVO?
Die landen zoeken bescherming tegen agressie en repressie. Daar hebben Bulgarije en Roemenië als Oostblokland mee te maken gehad. Ook landen die deel hebben uitgemaakt van Joegoslavië zoeken bescherming. De NAVO is namelijk een landenverbond dat tot taak heeft gezamenlijk op te treden als één of meer van de lidstaten aangevallen worden door een ander land. Hoewel het dus een militair samenwerkingsverband is, ziet de NAVO een militair samenwerkingsverband is, ziet ze een grote rol voor zichzelf weggelegd om democratie en soevereiniteit te waarborgen voor wie er lid van wil worden.

Welke Balkanlanden zijn al lid van de EU?
Bulgarije, Kroatië, Roemenië en Slovenië.

Welke Balkanlanden zijn in 2022 kandidaat-lid?
Albanië, Montenegro, Moldavië, Noord-Macedonië en Servië

Welke Balkanlanden zijn in 2022 lid van de NAVO?
Albanië, Bulgarije, Kroatië, Montenegro, Noord-Macedonië, Roemenië, Slovenië,

Welke drie gebeurtenissen hebben sterke uitbreiding van de EU en van de NAVO in de hand gewerkt?

  • Het verdwijnen van de scheiding in Europa tussen het democratische en kapitalistische westen en het communistische, door autoritaire regimes bestuurde oosten. Dat begon met het openstellen van de grens tussen de DDR en de Duitse bondrepubliek in november 1989 en liep in het najaar van 1991 uit op het opheffen van de Sovjet-Unie. Hierdoor konden landen in het Oostblok en in de voormalige Sovjet-Unie hun eigen buitenlands beleid gaan voeren en toenadering zoeken tot het westen.
  • Het uiteenvallen van Joegoslavië in zes afzonderlijke, soevereine staten. Dat begon in 1991 met de afscheiding van Slovenië en Kroatië. In 2008 scheidde Kosovo zich af van de rest van Servië en werd een onafhankelijk land.
  • De inval van Rusland in Oekraïne op 24 februari 2022. Dat was de aanleiding voor de Europese Commissie om Oekraïne en Moldavië kandidaats-lid van de EU te maken.


Kerndoelen
36 De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger.

38 De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen.

47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.

 

verwante lessen

Login Form