Tijdens de Tweede Wereldoorlog, tussen eind 1941 en juni 1944, bouwde Duitsland de Atlantikwall. Dat is een lijn van bunkers en andere verdedigingswerken. Deze lijn liep van de Golf van Biskaye langs de grens tussen Spanje en Frankrijk naar de Noordkaap in Noorwegen. Het waren allemaal landen die door Duitsland waren bezet. De lijn moest aanvallen afweren van twee landen die tijdens de oorlog tegen Duitsland vochten, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
De Atlantikwall liep dus ook langs de Nederlandse kust. Daar zijn nog steeds restanten van te vinden. Daar gaan jullie een reisgids over maken.
Jullie schrijven alleen of samen met een klasgenoot een pagina voor deze reisgids. Die pagina bestaat uit een beschrijving van een restant van de Atlantikwall in Nederland en een afbeelding van dat restant.
Zodra jullie klaar zijn, verzamelt je meester of juf de pagina’s en bundelt ze in de reisgids.
Voor deze opdracht krijg je 1 lesuur de tijd. Deze opdracht doe je samen met een klasgenoot.
Lees eerst de gebruiksaanwijzing voor de website http://www.atlantikwallplatform.eu/nl/home/landen/?niveau_id=1.
Kies op de website een van de 21 plekken in Nederland waar restanten van de Atlantikwall te vinden zijn.
Laat je meester of juf weten welke plek het is. Dan kan hij of zij ervoor zorgen dat alle 21 plekken aan bod komen.
Kies op de plek die je gekregen hebt een restant van de Atlantikwall.
Zoek informatie over dat restant en schrijf er een korte tekst over. Zeg erbij wat het voor verdedigingswerk het was en bij welke stad of dorp het te vinden is.
Zoek ook een afbeelding van het restant en print die uit.
Lever de tekst en de afbeelding in bij je meester of juf.
Ga naar http://www.atlantikwallplatform.eu/nl/home/landen/?niveau_id=1. Je ziet nu een kaart van Nederland. Je ziet dat de kuststrook van Nederland verdeeld is in 21 plekken. Op elk van die plekken zijn verdedigingswerken van de Atlantikwall te vinden. De plekken zijn genummerd* van 1 (in Zeeland) tot en met 21 (op Schiermonnikoog).
Kies een van de 21 plekken uit en klik er met de muis op.
* Als je met de muis er over heen gaat zie je nummers te staan als NL_01_V.B. Vlissingen en NL_21_Stützpinkgruppe Schiermonnikoog.
Je ziet een kaart van die plek. Ga met de muis over deze kaart. Je ziet af en toe een deel ervan blauw oplichten. Klik op een van die delen.
Je ziet een nieuwe kaart met één of meer gekleurde vlekken. Als je met de muis over zo’n vlek gaat, licht er rond de vlek een blauw venster op. Elke vlek geeft een verdedigingswerk aan. Klik op een vlek.
Dan verschijnt er een venster met een beschrijving van het verdedigingswerk. Dat is de informatie die je voor je pagina voor de reisgids nodig hebt.
Meestal zie je een kleine afbeelding van dat verdedigingswerk rechts van de beschrijving. Als je op die afbeelding klikt, verschijnt er een grotere versie van de afbeelding. Klik op die versie en dan komt er een nog grotere versie van de afbeelding tevoorschijn. Print die extra grote versie uit.
Zie je geen kleine afbeelding naast de beschrijving, klik dan op het kleine kruisje rechtsboven in het venster. Het venster sluit zich. Probeer dan een andere vlek op de kaart.
De website van het Atlantikwallplatform brengt allerlei lokale, regionale en (inter)nationale initiatieven samen. Verschillende betrokkenen, elk met hun eigen doelstellingen en agenda's, hebben elkaar in dit project gevonden. Dit digitale platform brengt de Atlantikwall in kaart en in beeld. Het beschrijft de fysieke verschijningsvormen en de vele gevolgen van de aanleg en aanwezigheid van de Atlantikwall.
Het Atlantikwallplatform wordt beheerd door de Vrije Universiteit Amsterdam. De 5.200 kilometer lange Atlantikwall loopt van de Noordkaap tot de Golf van Biskaje in Zuid-Frankrijk. De Duitsers bouwden dit kustverdedigingssysteem tijdens de oorlog. Eind 1941 werd met de bouw begonnen. Bijna 3 jaar later werd de bouw stilgelegd, maar toen waren er ruim 10.000 bunkers klaar en nog eens 1.000 in aanbouw. De verdedigingswerken vormden geen aaneengesloten muur, maar waren geconcentreerd op strategische punten.
De aanleg van de Atlantikwall was niet alleen militair van belang. Ook de ruimtelijke, stedenbouwkundige sociale en maatschappelijke gevolgen waren groot. Complete wijken moesten ervoor worden afgebroken. Alleen al in Den Haag zijn 30.000 mensen uit hun woningen verjaagd.
Voor deze opdracht trekt u een uur uit.
Deze opdracht is een verkenningstocht langs restanten van de Atlantikwall in Nederland. Het eindproduct van de opdracht is een reisgids voor mensen die geïnteresseerd zijn in de Atlantikwall en restanten ervan willen bezoeken.
De Atlantikwall bestond uit bunkers, batterijen van kanonnen en mijnenvelden. De mijnenvelden zijn geruimd, maar van de bunkers en batterijen van kanonnen zijn er enkele bewaard gebleven, ook in Nederland.
U laat de leerlingen hun pagina’s voor de reisgids maken
U verzamelt de pagina’s en bundelt ze in de reisgids. Zet daarbij een route uit die van noord naar zuid loopt of in omgekeerde richting.
U kunt ook als u daarvoor de middelen heeft een digitale versie van de reisgids maken (bijvoorbeeld in PDF) en verspreiden via internet. Dan kunnen leerlingen van andere klassen en scholen in de reisgids kijken.
Kerndoelen
50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds, geografisch wereldbeeld.
- De leerlingen hebben gezien wat de Atlantikwall is en waar in Europa die is aangelegd.
- De leerlingen hebben gezien wanneer en door wie de Atlantikwall is aangelegd.
- De leerlingen kunnen aan de hand van de precieze ligging van de Atlantikwall uitleggen waarom die is aangelegd.
- De leerlingen kunnen plekken in Nederland aanwijzen en per plek aangeven wat voor restanten er nog zijn van de Atlantikwall.
De opdracht is goed uitgevoerd als:
- de leerlingen de juiste opjecten en afbeeldingen hebben kunnen vinden.
- de beschrijvingen in de reisgids in correct Nederlands zijn geschreven.